Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň Orunbasary, Daşary işler ministri R.Meredowyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet 2023-nji ýylyň 5-nji dekabrynda Moskwada geçirilen Hazarýaka döwletleriniň daşary işler ministrleriniň duşuşygyna gatnaşdy.
Türkmen wekiliýetiniň ýolbaşçysy öz çykyşynda deňiz derejesiniň peselmegini ýakyndan öwrenmegi, ünsi we toplumlaýyn çemeleşmegi talap edýän möhüm mesele diýip atlandyrdy. Şunuň bilen baglylykda, Hazar deňzinde suwuň azalmagy bilen baglanyşykly meseleleri öwrenmekden ybarat bolan bäştaraply iş toparyny döretmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.
Suwuň ýalpaklaşmagynyň netijeleriniň öňüni almak we azaltmak çärelerini işläp düzmek zerurlygy nygtaldy we Türkmenistanyň degişli hukuk resminamasynyň taslamasyny işläp düzmäge taýýardygy beýan edildi.
Şu nukdaýnazardan, Türkmenistan Hazarýaka döwletleriniň Hökümetleriniň arasynda Hazar deňzinde deňiz ylmy gözlegleri pudagyndaky hyzmatdaşlyk baradaky şertnamanyň taslamasyny tassyklamak işini tizleşdirmegi teklip etdi.
Türkmenistanyň wekiliýetiniň başlygy Hazar deňzindäki energetika hyzmatdaşlygyny ýene bir möhüm we düýpli mesele hökmünde atlandyrdy. Bu ýerde esasy ugur Hazar deňziniň hukuk ýagdaýy baradaky konwensiýanyň 14-nji maddasynyň durmuşa geçirilmegi bolup, munda taraplaryň suw howdanynyň düýbüne kabel we turbageçiriji goýmak hukugy aýdyň kesgitlenýär. Türkmenistanyň, umuman alanyňda, Hazarda suwasty infrastrukturanyň gurluşygynyň kenarýaka döwletleriň ykdysady zerurlyklaryny kanagatlandyrýandygy mälim edildi. Şeýle hem energiýa öndürijileriň, sarp edijileriň we üstaşyr ýurtlaryň peýdalarynyň hem-de bähbitleriniň deň göz öňünde tutulmagy esasynda Ýewraziýada energetika howpsuzlygyny we durnuklylygyny üpjün etmek üçin möhüm şert bolup hyzmat edýändigi bellenildi.
Duşuşykda Hazarýaka döwletleriniň daşky gurşaw meseleleri boýunça ýakyn hyzmatdaşlyga taýýarlygy geçen ýylyň tomusynda Aşgabatda geçirilen altynjy Hazar sammitiniň ylalaşyklaryna laýyklykda tassyklandy. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan öňe sürlen «Hazar daşky gurşaw başlangyjynyň» çäklerinde işjeň halkara gatnaşyklarynyň ýokary ähmiýeti bellenildi.
Hyzmatdaşlygyň giň gerimli meýilnamalary barada aýdyp, Türkmenistanyň daşary syýasy edarasynyň ýolbaşçysy bu işiň üstünlikleriniň we netijeliliginiň diňe Hazaryň sebitinde bolup biljek howplary wagtynda zyýansyzlandyrmak arkaly güýçli howpsuzlyk we durnuklylyk ulgamyny saklamak we berkitmek şertlerinde üpjün edilip bilinjekdigini aýtdy. Hazar deňzi, R.Meredow parahatçylyk we ösüş üçin töwekgelçiliklere sezewar bolman, durnuklylyk we ynam zonasy bolmalydygyny aýtdy.
Duşuşygyň netijeleri boýunça Hazarýaka döwletleriniň Daşary işler ministrleriniň Beýannamasy kabul edildi. Şol beýannamada 2024-nji ýylda Hazarýaka döwletleriniň Daşary işler ministrleriniň duşuşygyny Türkmenistanda geçirmek göz öňünde tutulýandygy bellenilip geçilýär.