Milli we halkara nebit-gaz kompaniýalaryny, şeýle hem nebitgaz pudagynyň milli we sebitleýin geljegini kesgitleýän hünärmenlerini we maliýe guramalaryny birleşdirýän “Türkmenistanyň nebiti we gazy – 2025” (OGT 2025) atly 30-njy halkara maslahaty we sergisi uly gyzyklanma döredýär.
22-24-nji oktýabr aralygynda geçiriljek maslahatyň we serginiň maksady, energetika pudagynyň mundan beýläk-de durnukly ösüşi baradaky gepleşikleri güýçlendirmek, dünýä energetika ulgamynyň soňky ugurlaryny gözden geçirmek we Türkmenistanyň nebit-gaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek üçin mümkinçilikleri giňeltmekden ybaratdyr. Bu barada sergi we maslahatyň resmi saýtynda habar berilýär.
Bütin dünýä täze energiýa görnüşlerine giň gerimde geçmäge çalyşýan döwründe Türkmenistan hem özgerýär. Gury ýerdäki iň uly gaz ýataklarynyň biri bolan “Galkynyş” gaz käniniň ösüşinden başlap, gün we ýel energiýasynyň netijeli ösmegi üçin amatly tebigy we howa şertlerine çenli döwletimiz maýadarlar üçin giň iş ugryny teklip edip biler. Türkmenistanyň baý çeşme mümkinçilikleri “OGT 2025”-iň üns merkezinde bolar, bu ýerde Türkmenistanyň öňdebaryjy energetika kompaniýalary bu strategiki möhüm ugurda daşary ýurt maýadarlary üçin giň mümkinçilikleri döreder.
Türkmenistan Aziýanyň nebit we gaz bazaryndaky iň esasy döwletleriň biri we häzirki wagtda tebigy gaz gorlary boýunça Türkmenistan Russiýa Federasiýasyndan, Eýran Yslam Respublikasyndan we Katardan soň dünýäde dördünji orunda durýar.
Häzirki wagtda Türkmenistanyň tebigy gazyny iň köp sarp edijileriň biri Hytaý Halk Respublikasydyr. Türkmenistan Hytaýy Merkezi Aziýa gaz turbageçiriji ulgamynyň üç liniýasy (A, B we C) arkaly ýylda 30 milliard kub metrden gowrak tebigy gaz bilen üpjün edýär we D dördünji liniýanyň gurluşygy tamamlanandan soň Türkmenistanyň tebigy gazynyň ýyllyk üpjünçiligi şertnama 65 milliard kub metre ýeter. Şeýle hem Türkmenistan Özbegistana gaz iberýär we ýakyn wagtda Yraga iberip başlar.
Galkynyş ýatagy- dünýädäki iň uly gury tebigy gaz ýatagydyr, ätiýaçlyklary golaýdaky “Ýaşlar” we “Garaköl” ýataklary bilen bilelikde 27,4 trillion kub metr hasaplanýar. Meýdanyň ulylygy we gaz gorlary sebäpli ýatagy tapgyrlaýyn ösdürmek strategiýasy kabul edildi.
Tebigy gazyň eksporty bilen bir hatarda, Türkmenistan onuň gaýtadan işlenilmegine aýratyn üns berýär. Soňky ýyllarda birnäçe gaz himiki toplumlary işe girizildi we ýakyn wagtda dünýä bazarlarynda isleg bildirilýän ýokary bahaly önümleri öndürmek üçin ýene birnäçesini gurmak meýilleşdirilýär.
Türkmenistan Hazar deňziniň kenarynda we ýurduň günbataryndaky gury ýerlerde öz meýdanlaryny işjeň ösdürýär. ENI, Dragon Oil, Petronas ýaly birnäçe öňdebaryjy nebit-gaz kompaniýalar şertnamalaýyn ýerlerde nebit we gaz öndürmek bilen meşgullanýarlar. Maslahatyň dowamynda 11, 12, 16, 21 we 23 deňiz bloklarynyň maýa goýum mümkinçiliklerini we ýetişen meýdanlarynda önümçiligini özleşdirmegi üçin mümkinçilikler açylar.
Türkmenistanyň Milli Ösüş Maksatnamasyna laýyklykda ýakyn wagtda ýurduň nebit-gaz toplumynda birnäçe uly taslamanyň durmuşa geçirilmegi meýilleşdirilýär:
• TAPI gaz geçirijisini tebigy gaz we içerki bazaryň we gaýtadan işleýän pudagyň barha artýan zerurlyklary bilen üpjün etjek Galkynyş gaz ýatagynyň indiki tapgyrlaryny durmuşa geçirmek.
• Türkmenistan-Owganystan-Päkistan-Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy
• Gazy gaýtadan dikeldilýän zawodlarynyň gurluşygy
• Ýerasty gaz saklaýyş desgasynyň gurluşygy.
Şeýle-de, halkara maýadarlary aşakdaky ýaly ugurlarda hyzmatdaşlyga çagyrýar:
• Hazar deňziniň Türkmenistandaky böleginiň uglewodorod serişdeleriniň ygtyýarly bloklaryny ösdürmäge gatnaşmak;
• Nebitiň dikeldilmegini güýçlendirmek üçin maýa goýum taslamalary;
• Nebit we gaz himiýasy boýunça maýa goýum taslamalary;
• Senagat desgalaryny gurmak üçin hyzmat taslamalary.