Türkmenistan’da Hazar Denizi’nin kıyısında Japon TOYO Şirketi ve Güney Koreli LG International Corporation ve Hyundai Engineering Corp. Ltd katılımıyla 3.4 milyar dolarlık gaz-kimya tesisi törenle hizmete açıldı.
Türkmenistan Devlet Başkanı Sayın Gurbanguli Berdimuhamedov’un katılımıyla hizmete açılan bu tesiste, yılda 386 bin ton polietilen ve 81 bin ton polipropilen üretilecek. Hazar Denizi'nin Türkmen kıyısından çıkan doğal gaz hammadde olarak kullanılacak.
Dünyanın en büyük tesislerinden birisi olma özelliğini taşıyan bu tesisin açılış törenine; Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcıları, askeri yetkililer, bakanlar, kamu kurum yetkilileri, aralarında Türkiye’nin Aşkabat Büyükelçi Mustafa Kapucu’nun yer aldığı yabancı ülke büyükelçileri, çok sayıda yurtdışından davet edilen konuk katıldı. Törende aralarında Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık olmak üzere birçok Türk işadamı da yer aldı.
Hazar’ın kıyısındaki Kıyanlı poliproilen ve polietilen üreten polimer fabrikası, Orta Asya’nın en büyük gaz-kimya tesisidir. Devlet Başkanı’nın katılımıyla gerçekleşen açılış töreninde ülkenin kültürel mirasını anlatan fuar ve folklor gösterisi ile başladı. Daha sonra Türkmen Lider, fabrikayı kuran yabancı şirket yetkilileriyle birlikte açılış kurdelesini kesti.
Ardından tesiste hazırlanan salona gelen Devlet Başkanı, dev bir projeni hayata geçirmenin mutluluğunu yaşadıklarını kaydetti. Türkmenistan’da enerji kaynaklarının yeniden işlenerek, ihracata yönelik ürün üretimine büyük yatırımlar yapıldığını kaydeden Türkmen Lider, bugünkü tesisin buna örnek olduğunu ifade etti.
Türkmen Liderin konuşmasından sonra Türkmenistan’ın petrolgaz sektörünün başarılarını ve polimer tesisini anlatan tanıtım filmi gösterildi.
FABRİKA ÖDÜLLERE LAYIK GÖRÜLDÜ
Kıyanlı’daki gaz-kimya kompleksinin açılış töreninde, yeni fabrikanın verimliliği, inovasyonu ve çevre güvenliğini teyit eden sertifikalar verildi.
– Julius Kühn Alman Enstitüsü Agronomik ve Bahçe Bilimleri Doktoru Margit Olle "İnovasyon ve Teknoloji" sertifikasını verdi.
– ABD Çevre Sağlığı Vakfı Kıdemli Danışmanı Robert Dubois Morris, dev kimya fabrikasının çevre temizliği sertifikasını takdim etti.
– Paul Scherrer Enstitüsü (İsviçre) Enerji Araştırmaları Bölümü Başkanı Urs Weidmann “Stabilite ve Verimlilik” belgesini sundu.
Ödüller ve sertifikalar için teşekkür eden Türkmen Lider, bu anlamlı ödüllerin Türkmenistan’da inşa edilmekte olan çeşitli tesislerin inşasında yenilikçi teknolojilerin kullanımındaki başarısının kanıtı olduğunu ifade etti.
MODERN VE BÜYÜK RAÄžBETLİ FABRİKA
Dev sanayi tesisinde bir yılda 5 milyar metreküp doğalgaz yeniden işlenecek. Hammaddesi doğalgaz olan tesiste doğalgazın işlenmesi sonucunda polietilen ve polipropilen üretilecek. Ayrıca, 4,5 milyar metreküp doğalgaz yeniden boru hattıyla kullanıma verilecek.
Proje birçok yan tesislerden oluşmaktadır. Çeşitli reaktörler, kompresörler, pompalar ve rezervuarlar inşa edildi. Fabrikanın inşasında 16 yabancı ve birçok yerli taşeron firmalar iş yaptı. İnşat çalışmalarında 8 bine yakın Türkmen vatandaşı ve bin 300 yabancı ülke vatandaşı çalıştı. Fabrikada çalışacak kişiler için de bütün imkânlar sağlandı. 5 bin kişilik çalışanların kampüsü kuruldu. Burada sağlık ocağı, spor salonu, çamaşırhane, yemekhane, berber, sinema salonu yer almaktadır. Ayrıca proje kapsamında elektrik ihtiyacı için gaz türbinli elektrik santrali, deniz suyunu içme suyuna dönüştüren su arıtma tesisi ve pek çok yan tesisler inşa edilmiştir.
Fabrikada üretilecek ürünlerin yüksek kalitede olması için Japon TOYO, İngiltere’nin İNEOS, ABD’nin LUMMUS ve GRACE gibi önde gelen şirketlerin teknolojileri kullanıldı.
Bu fabrikada Türkmenbaşı Petrol Rafinerisi’nde yüksek kalitede benzin üretmek için hammadde olacak her yıl 49 bin tondan fazla piroliz benzin üretilecek.
Projenin inşasına 2014 yılında başlandı. 2014 yılında bu inşaat projesi, Birleşen Krallığın TFX kurumu tarafından ihracat kredi ajanslarının mali desteğini verdiği Avrupa ve Avrasya bölgesinde en iyi proje kategorisinde özel ödüle layık görülmüştü.
Bu projeyi finanse etmek için, Türkmenistan Dış Ekonomik Bankası, Japon Uluslararası İşbirliği Bankası, Kore İhracat-İthalat Bankası ve Japonya, Almanya, Fransa, Kore, Çin, İtalya, Avusturya ve İsviçre'nin katılımcı finans kurumlarının Sendikası ile imzaladığı toplam kredi anlaşmaları 2 5 milyar dolardır.
Türkmen Lider, çeşitli katkı maddelerini ve dolgu maddelerini yüksek sıcaklıkta polimer malzemenin içine sokarak elde edilen 7 tip polietilen ve 5 tip polipropilenden oluşan paketleme bölümünü ziyaret etti.
Son 10 yılda sürekli olarak büyüyen granül polipropilen dünya pazarlarında büyük değer görmektedir. Bugün, polipropilen ambalaj filminden plastik eşyalara ve ev aletleri ve otomobiller için yüksek teknoloji ürünü parçalara kadar çok geniş bir ürün yelpazesi sunmaktadır.
Granül polipropilen, polimer filmlerin, suni elyafların, yüksek mukavemetli levha termoplastınkilerin ve her türlü polimer ürününün üretiminde kullanılmaktadır.
Daha önce Türkmenbaşı Petrol Rafinerisi’nde üretilen polipropilen Japonya, Rusya, Türkiye, İran, Özbekistan, Azerbaycan gibi ülkeler tarafından satın alınıyordu.