Ykdysady adalgalara düşünje bermek

Türkmenistanyň ykdysadyýeti bazar gatnaşyklarynyň ýörelgelerine esaslanýar. (Türkmenistanyň Konstitusiýasy, 134-nji madda). Ykdysady adalgalara düşünmek we düşünje bermek döwrüň talaby bolup durýar. Özi hem bu adalgalara sada düşünje bermek zerurlygy ýüze çykýar. Sebäbi, her bir adam nazary maglumatlary öwrenmäge wagty we gyzyklanmasy bolman biler. Ykdysady dersler bilen meşgul bolýan mugallym hökmünde gündelik durmuşda we döwlet derejesinde hasabatlarda ulanylýan esasy ykdysady adalgalara gysgaça düşünje bermegi makul hasapladym.

Ykdysadyýet – jemgyýetiň öz çäkli gorlaryny dolandyrmagyny öwrenýän bilimdir.

Mikroykdysadyýet – adamlaryň, maşgalalaryň we firmalaryň ykdysady kararlaryny we ýörite bazarlarda özara gatnaşyklaryny öwrenýär.

Makroykdysadyýet – döwletiň ykdysady kararlaryny we ykdysady ösüş, inflýasiýa, maýa goýum, işsizlik, salgyt, daşary söwda balansy ýaly makroykdysady görkezijileri öwrenýär.

Jemi içerki önüm – bir ýurduň çäginde bir ýylyň dowamynda öndürilen taýýar haryt we hyzmatlaryň bazar bahasynyň jemidir.

JIÖ çykdajylar boýunça hasaplanyş formulasy: Y=C+I+G+NX

Maýa goýum – kapitallaryň (önümçilik faktorlarynyň) haryt we hyzmat öndürmek üçin satyn alynmagydyr.

Inflýasiýa, puluň hümmetsizlenmegi – haryt we hyzmatlaryň bahasynyň umumy derejesiniň belli wagt aralygynda (1 ýyl) ýokarlanmagydyr.

Işsizlik derejesi – zähmete ukyply ilatyň iş bilen üpjün edilmedik böleginiň gatnaşygyny görkezýär.

Işsizlik derejesi=

Daşary söwda balansy, ýurduň eksport kuwwatynyň import bilen gatnaşygyny aňladýar.

Bellik: Okyjylara ykdysady adalgalar boýunça has düşnükli we mazmunly maglumatlary almak üçin Çarymuhammet Şallyýewiň «Makroykdysadyýet» kitabyna salgylanmaklaryny maslahat berýäris.

 

Ýene-de okaň

Türkmenistan we Hytaý: bilim hyzmatdaşlygyna täze itergi

Türkmenistan wekiliýeti ABŞ-nyň Montana uniwersitetinde gepleşikler geçirdi

Türkmenistanyň daşary işler ministri 5-nji Tbilisi Ýüpek ýoly forumyna gatnaşdy

«Arkadag» topary AFK-2 Çempionlar ligasynda «Al-Ahli» bilen deňme-deň oýnady

Özbegistan Türkmenistanyň uglewodorod känlerini özleşdirmek taslamalaryna gatnaşmaga taýýar**

Türkmenistanyň Prezidenti BAE-li işewürleri kabul etdi

Türkmenistanyň Prezidenti Hindistanyň ilçisini kabul etdi

Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy Russiýanyň Döwlet Dumasynyň Başlygy bilen duşuşdy

“Botaş”-yň baş direktory: esasy maksadymyz – türkmen gazyny uzakmöhletleýin satyn almak

Orhan Zeýnalow: Azerbaýjan Türkmenistan bilen energetika hyzmatdaşlygyna taýýar

Türkmenistanyň nebitgaz pudagyny ösdürmegiň esasy ugurlary

Innowasiýa, intellekt we psihologiýa – bilimiň artykmaçlary

Türkmenistanyň wekiliýeti Sportda dopinge garşy göreş maslahatyna gatnaşýar

Ata Watan Eserleri

Türkmenistanyň ilçisi BAE-niň Daşary işler ministrliginde ynanç hatlarynyň nusgalaryny gowşurdy

Ata Watan Eserleri

“Türkmenistanyň nebiti we gazy – 2025″ atly 30-njy halkara maslahaty we sergisi başlady

Ata Watan Eserleri

Türkmenistan bilen Botswana diplomatik gatnaşyklary ýola goýdy

Gruziýanyň Premýer-ministri Türkmenistanyň Daşary işler ministri bilen duşuşdy

Türkmenistanyň daşary işler ministri Gruziýanyň Parlamentiniň Başlygy bilen duşuşdy

Türkmenistanyň Mejlisiniň we Russiýanyň Federasiýa Geňeşiniň arasynda hyzmatdaşlyk ylalaşygyna gol çekildi

Arkadag şäherinde ilkinji gezek türkmen arçasy ekiler