Yk­dy­sa­dy­ýe­tiň in­no­wa­sion ul­ga­my ke­ma­la gel­ýär

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda alnyp barylýan durmuş-ykdysady ösüş strategiýasynyň netijesinde, milli ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak arkaly durnukly ykdysady ösüşi üpjün edilýär.

Ýurdumyzyň durnukly ösüşini has-da pugtalandyrmakda ykdysadyýetiň sanly gurşawyny ornaşdyrmagyň uly ähmiýeti bardyr. Çünki ýurdumyzyň ösüşini häzirki zaman bazar ykdysadyýeti şertlerinde sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmazdan göz öňüne getirmek mümkin däldir. Ýurdumyzda döwrebap sanly ulgamynyň ornaşdyrylmagy, ilki bilen ilatyň maddy-hal ýagdaýyny gowulandyrmakda, ýokary depginli ykdysady ösüşiň üpjün edilmeginde hem-de işewürleriň dünýä bazaryndaky eýeleýän ornuny pugtalandyrmagynda möhüm ähmiýete eýedir.

Sanly ykdysadyýet – bu ykdysadyýetiň täze görnüşi bolup, ol maglumatlaryň ulalýan göwrüminiň toplumyny döretmek, işläp geçmek, saklamak, ibermek we peýdalanmak bilen bagly gatnaşyklaryň jemidir. Sanly ykdysadyýetiň esasy düzüm bölekleri bolup, olar sanly elektron söwda, sanly internet-banking, sanly elektron tölegler, sanly internet-marketing, sanly hyzmatlar ulgamydyr.

Sanly elektron söwda – bu internet ulgamynyň üsti bilen amala aşyrylýan maliýe amallaryň we geleşikleriň dowamynda bolup geçýän harytlaryň we hyzmatlaryň alyş-çalşygy we pul serişdeleriniň geçirimleri bolup durýar.

Ýurdumyzda özgertmeler ýaýbaňlandyrylýan häzirki zaman şertlerinde sanly ykdysadyýeti ösdürmek ileri tutulýan ugurlaryň biridir. Bu ugurda ýetilen sepgitler we gazanylan üstünlikler hem az däldir. Diýarymyzda sanly ykdysadyýet, sanly bilim bilen bagly kabul edilen resminamalar we maksatnamalar esasynda amala aşyrylýan özgerişler munuň aýdyň güwäsidir.

Türkmenistanda sanly ulgamy ösdürmekde maliýe ulgamy, sanly bilim, elektron söwda, bank hyzmatlary we köpçülikleýin habar beriş serişdeleri çygrynda ajaýyp işler durmuşa geçirildi. Raýatlara döwrebap hyzmatlary hödürlemek we bellige almagyň elektron ulgamyny döretmek arkaly edara görnüşli taraplaryň ýeke-täk döwlet sanawyny ýöretmek işiniň bir bitewi maglumat-telekommunikasiýa toruna birikdirilmegi, elektron maglumatlaryň binýadynyň döredilmegi boýunça «bir penjire» programma üpjünçiligi ulanyşa girizildi.

Hä­zir­ki wagt­da döw­rüň ta­lap­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, ýur­duň kuw­wa­ty yl­myň we bi­li­miň ösü­şi bi­len şert­len­di­ril­ýär. Dün­ýä­de yl­myň we teh­no­lo­gi­ýa­nyň kä­mil­leş­me­gi jem­gy­ýe­tiň in­tel­lek­tual baý­ly­gy­nyň art­ma­gy­na oňaý­ly tä­si­ri­ni ýe­tir­ýär. Şo­nuň bi­len bir ha­tar­da bi­ziň döw­le­ti­miz­de hem mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň äh­li pu­dak­la­ryn­da in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­mak, san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni art­dyr­mak ba­ba­tyn­da iş­ler güýç­li dep­gin­de al­nyp ba­ryl­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň alyp bar­ýan öň­den­gö­rü­ji­lik­li sy­ýa­sa­ty­na eýe­rip, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň dur­nuk­ly ösü­şi we kä­mil­leş­di­ri­li­şi be­lent sep­git­le­re ýe­ti­ril­ýär.

Al­nyp ba­ryl­ýan döw­let sy­ýa­sa­ty hal­ka­ra äh­mi­ýet­li kö­pu­gur­ly yk­dy­sa­dy we­zi­pe­le­ri çöz­mä­ge hem-de äh­li pu­dak­lar­da tä­ze ne­ti­je­le­ri ga­zan­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär. Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­my­zyň yl­my kuw­wa­ty­nyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na döw­let de­re­je­sin­de aý­ra­tyn uly üns be­ril­ýär. Döw­le­tiň ylym-bi­lim kuw­wa­ty we yl­my-teh­ni­ki müm­kin­çi­lik­le­ri ýur­duň in­no­wa­sion yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň ýo­ka­ry dep­gin­ler bi­len ös­me­gi­ne ýar­dam ber­ýär. Hä­zir­ki dö­wür­de is­len­dik döw­le­tiň esa­sy mak­sa­dy in­no­wa­si­ýa­lar yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni ke­ma­la ge­tir­mek­den yba­rat­dyr. In­no­wa­sion yk­dy­sa­dy­ýet in­no­wa­si­ýa­la­ra, yzy­gi­der­li kä­mil­leş­di­ril­ýän ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­la­ra, ola­ryň esa­syn­da taý­ýar­la­nyl­ýan önüm­le­riň önüm­çi­li­gi­ne hem-de eks­por­ty­na esas­lan­ýar. Yk­dy­sa­dy­ýe­tiň bu gör­nü­şi in­no­wa­sion ul­ga­myň ke­ma­la gel­me­gi­niň esa­syn­da ös­dü­ril­ýär.

Sanly tehnologiýalaryň ylym-bilim ulgamyna ornaşdyrylmagy ýaşlaryň dünýä ülňülerine laýyklykda bilim almagyna, hünär taýýarlygyny, tejribelerini kämil derejede ösdürmegine giň mümkinçilikleri döredýär. Öz işine ussat hünärmenleri taýýarlamak wezipesi talyplaryň sanly ulgam babatdaky sowatlylygyny gazanmak bilen aýrylmaz baglydyr. Biziň maksadymyz hem döwrüň talabyna laýyk gelýän, öz hünäri boýunça täzeçe pikirlenip we netijeli işläp biljek kämil hünärmenleri taýýarlamakdan ybarat. Bu ugurda, şeýle-de daşary ýurt dillerini öwrenmekde, geljekki hünärmenleriň özbaşdak işlemek endiklerini ösdürmekde sanly ulgam uly ýardam edýär. Bilim portallarynyň döredilmegi ylym-bilime degişli maglumatlar, gollanmalar, kitaplar, wideo hem-de audiomateriallar ylmyň we tehnikanyň soňky gazananlary bilen tanyşmaga giň mümkinçilik döredýär.