Türkmenistan’da yeni 7 yıllık kalkınma dönemi başladı. Türkmenistan Devlet Başkanı Sayın Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen Bakanlar Kurulu’nda 2019-2025 yılları için Sosyo-Ekonomik Kalkınma Programı onaylandı ve yürürlüğe girdi.
Söz konusu program, hükümet toplantılarında düzenli olarak değerlendirildi. Ekonominin çeşitlendirilmesi ve dijitalleştirilmesi göz önünde bulundurularak, yeniden yapılandırıldı.
ÖNÜMÜZDEKİ 7 YILLIK KALKINMA PROGRAMININ KAZANIMLARI
– Söz konusu belirlenen hedeflerin uygulanması sonucunda 2019 yılında Türkmenistan’ın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası yüzde 6,3 oranında büyüyecek.
– 2025 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’ndaki büyüme rakamı 8,2 oranına ulaşacak.
– Bu zamana kadar sanayinin GSYİH’daki payı yüzde 33,8, tarım – yüzde 8,9, inşaat – yüzde 11,5 ve hizmetler – yüzde 45,8 düzeyine ulaşacak.
– Dijital Ekonomi Kavramının uygulanması yüksek seviyelere ulaşmaya imkan verecek, üretimin hızlı büyümesi, tüm endüstrilerin gelişmesi, en iyi dünya deneyimini, ileri bilimsel ve yenilikçi teknolojileri kullanarak, altyapının güçlendirilmesi sağlanacaktır.
– 2019-2025 döneminde, Türkmenistan’da planlanan toplam yatırım 229,3 milyar manat (resmi kurla 65 milyar dolar) olacak.
– Bunların yüzde 91,3’ü veya 209,2 milyar manatı, yeni işletmelerin ve yeni iş alanlarının açılmasını teşvik edecek imalat sektörüne yönlendirilecektir.
– Uzmanlara göre, orta vadede 2025 yılında perakende satış cirosu, 2019 yılına (62.7 milyar manat) kıyasla yüzde 29.1 artışla 81 milyar manat düzeyinde olması beklenmektedir. Toplam perakende ticaret hacminde, özel sektörün ticaretin payı yüzde 91 olacaktır.
– 2025 yılına kadar yerli tüketim malların üretim hacmi parasal olarak 16,1 milyar manat olacak ve 2019’daki döneme göre, yüzde 22,2 artacak (13,2 milyar manat).
– Söz konusu Program’ın uygulandığı dönemde dış ticaret hacmi 135,2 milyar dolar seviyesine ulaşacak. Bu dönemde ihracat 84,1 milyar dolar, ithalat ise 51,1 milyar dolar seviyesinde olacak.
– 2019-2025 yılları arasında bölgelerde 13 hastane, 20 sağlık evi, 163 kreş, 201 okul, 16 kültür merkezi, 11 su arıtma tesisi, 13 kanalizasyon arıtma tesisi ve toplam 1896.4 bin metrekarelik alana sahip konut binaları inşa edilecek. 17 hastane, 22 sağlık evi, 2 kreş ve 1 kültür merkezinin tadilatı yapılacak.
– Bu projeler için toplam 9 milyar 976 milyon manat yatırım yapılacak. Ahal vilaytinde 1 milyar 944 milyon manat, Balkan vilayetinde 1 milyar 244 milyon manat, Daşoğuz vilayetinde 2 milyar 903 milyon manat, Lebap vilayetinde 1 milyar 851 milyon manat ve Mari vilayetinde 2 milyar 29 milyon manatlık yatırım öngörülmektedir.
– Yeni kalkınma dönemi için inşa edilecek ve yeniden yapılandırılacak üretim ve sosyal amaçlı tesislerin listesi hazırlandı. Bu listede tarım ve sanayi tesisleri dahil olmak üzere 134 tesis özel sektör için ayrılmış durumda. Bu da gelecek yıllarda özel sektörün daha da kalkınması hedeflenmektedir.
– 2019-2025 yılları arasındaki sosyo-ekonomik kalkınmanın “yol haritası” Türkmenistan’ın Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmasına da imkan sağlayacak. Bu da Türkmenistan Lideri’nin Birleşmiş Milletler bazında ileri sürdüğü su, enerji ve ulaştırma diplomasinin uluslararası toplum tarafından desteklendiğinin bir göstergesi olacak.