Halkara kino güni – bu ajaýyp sungat işgärleriniň we bütin dünýädäki kino söýüjileriniň baýramçylygydyr. 1895-nji ýylyň 28-nji dekabrynda Parižde Grand kafede Lumiere doganlaryň kinomatografiýasynyň ilkinji seansy geçirildi. Hut şu sene Halkara kino gününiň bellenen gününe öwrüldi.Birneme öň, şol 1895-nji ýylda fransuzlar Awgust we Lui Lumiere oýlap tapan kinemotograf enjamyna patent alýarlar. 1895-nji ýylyň 22-nji martynda doganlar parižde ilkinji film görkezilişini sahnalaşdyrýarlar. Olar şol wagta çenli diňe dostlarynyň arasynda “Lumiere zawodyndan işçileriň çykyşy” atly gysga filmi görkezýärler.
Emma kinoteatryň doglan güni, 1895-nji ýylyň 28-nji dekabrynda Parižde bir kafede, Lumieres dünýädäki ilkinji gysga metrajly filmi “ La Сiota wokzalyna otlynyň gelmegi” köpçülige hödürlenen mahaly hasaplanýar. Kinematografiýanyň taryhynda halka pul üçin görkezilen ilkinji film boldy. Bu kinonyň görkezilişi tomaşaçylaryň arasynda uly howsala döretdi: ekrana çykýan otlynyň ýykylmagyndan gorkup, tomaşaçylar zaldan çykdylar.. Atyş we proýeksiýa usulynyň kämilleşdirilmegi, surata düşürmegiň täze çeper usullarynyň döremegine we filmleriň dowamlylygynyň ýokarlanmagyna goşant goşdy. Režissiýorlyk we aktýorlyk usullaryna bolan çemeleşme hil taýdan üýtgedi , kinematografiki bezegler kemala gelip başlady, çeperçilik özboluşlulygy, şekillendiriş usullarynyň belli bir toplumy emele geldi. Dünýäniň ähli ýurtlarynda studiýalar we kinoteatrlar köpelip başlady.
Şondan bäri kinematografiýa ösüşinde uzak ýol geçdi we uly göwrümli üýtgeşmeleri başdan geçirdi: sessiz kinodan sese, ak-gara reňkden, reňkli görnüşe.
Häzirki wagtda dünýäde köp dürli film festiwallary geçirilýär: Moskwa halkara film festiwaly, Kan film festiwaly, Wenesiýa halkara film festiwaly, Berlinale, Lumiere doganlar festiwaly, Oskar we başgalar. Şeýle hem dünýäniň dürli ýurtlary öz milli kinematografiýa günlerini döretdiler.
Güljan Törekulyýewa
Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby