Dünýä ýüzünde her döwletiň paýtagty hakynda aýdymlaryň döredilendigi köplere mälimdir. Ýurdumyzyň göwher jygasy, Aşgabat hakynda döredilen ajaýyp aýdymlar akgynlylygy, duýga baýlygy bilen ünsüňi özüne çekär. Şeýle ajaýyp aýdymlaryň biri-de Türkmenistanyň halk artisti Nury Halmämmedowyň “Aşgabat” aýdymydyr.
Aziýanyň merjeni hasaplanýan Aşgabat şäherimiziň waspyny ýerine ýetirýän “Aşgabat” aýdymynyň täsin taryhy bar. Bu joşgunly aýdym mundan 62 ýyl ozal, ýagny 1961-nji ýylda döredilipdir.
Ussat kompozitorymyz, halk arasynda sazyň Magtymgulysy hasaplanýan kompozitor Nury Halmämmedow türkmeniň saýrak bilbili ussat halypa opera aýdymçymyz Medeniýet Şahberdiýewanyň dünýäde seýrek duşýan Liriki Kloraturaly Soprana sesine joşgunly “Aşgabat” diýen aýdymyny döredipdir.
Ussat şahyr Geldi Bäşiýew şol döwürler türkmen radiosynda diktor bolup işleýär eken. Baýry diktor Galdi aga radiokomitete seýregrägem bolsa gelýän ussat kompozitorymyz Nury Halmämmedow bilen duşuşyp, aýdym-saz hakynda pikir alşar eken. Günleriň bir güni halypa Nury Halmämmedow türkmeniň saýrak bilbili Medeniýet Şahberdiýewanyň belent sesine ajaýyp aýdymy döredendigini buýsanç bilen Geldi aga aýdýar-da, taýýar bolan sazy diňledýär. Bu ajaýyp saz Geldi aganyň kalbyny diýseň joşdurýar. Aradan bir hepdä golaý wagt geçeninden soň, ussat şahyr Geldi aga Nury halypa jaň edip, onuň döreden sazyna “Aşgabat” diýen ajaýyp goşgy ýazandygyny höwes bilen aýdýar. Diňläp görmegini teklip edýär. Döredilen saz bilen goşgy jüpüne düşýär. Dünýä belli ussat halypamyz Medeniýet Şahberdiýewa aýdymyň goşgusy notasy tabşyrylýar.
Medeniýet Şahberdiýewanyň “Aşgabat” aýdymy owazly kalbyny joşa getirýär. Ol joşgundyr hyjuw bilen aýdymy ussatlarça ýerine ýetirýär. Soňra bu aýdymy türkmen telewideniýasy arkaly ýazgy edilýär. Aýdym ussat opera aýdymçysyna uly at-abraý getirýär. Ol bu aýdymyň üsti bilen dünýä halklaryny Watanymyzyň gözellikleri, elwan güle beslenip oturan paýtagtymyzyň ajaýyplyklary bilen tanyşdyrýar.
Türkmeniň saýrak bilbili Medeniýet Şahberdiýewa dünýäniň haýsy künjeginde bolsa-da, öz çykyşyny bu aýdym bilen başlar eken. Sungatyň baky parlak ýyldyzy Medeniýet Şahberdiýewanyň ýene-de bir ussatlygy, haýsy ýurt-da bolsa-da, şol ýurduň dilinde “Aşgabat” aýdymyny ýerine ýetirer eken. Şol ýyllarda “Aşgabat” aýdymynyň üsti bilen ýurdumyza 30 müňden gowrak daşary döwletli myhmanlar gelipdir. Halypa aýdymçymyz Medeniýet Şahberdiýewanyň ýerine ýetiren bu ajaýyp aýdymy bütin döredijiliginiň içinden eriş-argaç bolup geçdi. Şol bir wagtda bu aýdymy ussat halypa aýdymçymyz Atageldi Garýagdyýew hem ussatlyk bilen ýerine ýetirýär.
“Aşgabat” aýdymy Paýtagtymyzyň gününe hem ajaýyp taýsyz sowgatdyr. Bu aýdym ýaňlananda hemişe göwnümiz ganatlanyp, ony döreden, aýdan we aýdýan ussatlara bolan hormatyň artýar.
Nury Halmämmedowyň,
Sungatda goýan ýoly,
Asmanda şugla saçýan,
Baky ýyldyzlar ýaly.
Seýitmuhammet SEÝITMUHAMMEDOW,
Murgap etrabynyň Deňizhan şäherçe kitaphanasynyň
II-nji derejeli kihaphançysy, TMÝG-nyň işjeň agzasy.