Türkiýäniň “BOTAŞ” kompaniýasynyň baş direktory Abdulwahit Fidan “Türkmenistanyñ nebiti we gazy – 2025” atly 30-njy halkara maslahatynyň we sergisiniň açylyş plenar mejlisinde çykyş etdi. Ol çykyşynda türkmen gazynyň Türkiýä iberilip başlanmagynyň taryhy ähmiýetini belläp, bu hyzmatdaşlygyň uzakmöhletli we giň göwrümli esasda ösdürilmegi boýunça Türkiýäniň strategik garaýşyny beýan etdi.
30 ýyllyk arzuw amala aşdy
Fidan maslahata gatnaşmagyndan örän hoşal bolandygyny belläp, şeýle diýdi: «Biz şu ýylyň mart aýynda ilkinji gezek türkmen gazyny Türkiýede kabul etdik».
Ol bu wakany «taryhy üstünlik» diýip atlandyrdy we ony 1999-njy ýylda ilkinji ylalaşyga gol çekilenden bäri dowam edip gelen 30 ýyllyk arzuwyň amala aşmagy hökmünde häsiýetlendirdi.
Häzirki wagtda türkmen tebigy gazy Eýran üsti bilen Türkiýä iberilýär. Fidan bu üstünlikleriň iki ýurduň ýolbaşçylarynyň berk erk-isleginiň hem-de türkmen hyzmatdaşlarynyň aýratyn çemeleşmesiniň netijesinde mümkin bolandygyny nygtady.
Türkmen gazynyň uzakmöhletleýin üpjünçiligi boýunça strategik garaýyş
Ol türkmen gazyny Türkiýä uzakmöhletleýin we köp möçberde ibermegi üpjün etmek strategik ugur hökmünde kesgitlenendigini belledi. Fidan bu maksada ýetmegiň diňe Türkmenistanyň we Türkiýäniň däl, eýsem tutuş sebitiň ösüşinde öwrülişik nokady boljakdygyna berk ynam bildirdi.
Şeýle hem ol “BOTAŞ” kompaniýasynyň bu täsirli taslamany durmuşa geçirmek üçin ähli zerur çäreleri görmäge doly taýýardygyny nygtady. Bu taslamanyň sebitiň energiýa üpjünçilik ugurlaryny düýpli özgertjekdigi bellenildi.
Türkiýäniň sebitleýin gaz merkezindäki orny
“BOTAŞ”-yň baş direktory çykyşynda Türkiýäniň sebitleýin we halkara gaz üpjünçiligindäki ösüşleri barada sanly maglumatlary hem hödürledi.
Onuň bellemegine görä, ýurt ýyllyk 55–60 milliard kub metr gaz sarp edýär we gaz üpjünçiliginde importa uly derejede bagly. Şeýle-de bolsa, energetika howpsuzlygyna gönükdirilen syýasatyň netijesinde, ýurt giň möçberli infrastrukturanyň gurluşygyna maýa goýdy.
Aýratyn bellemeli maglumatlar:
- Ýokary basyşly gaz geçiriji torlaryň uzynlygy 13 müň kilometreden 20 müň kilometre çenli artdy.
- Ilatyň 85%-i, ýagny 74 million adam, häzirki wagtda tebigy gaza elýeterlilik mümkinçiliklerine eýe.
- “BOTAŞ” häzirki wagtda 34 ýurt bilen gaz importy we eksporty boýunça hyzmatdaşlyk edýär.
- Kompaniýa Bolgariýa, Rumyniýa we Wengriýa ýaly ýurtlara gaz eksport edýär hem-de dünýä suwuklandyrylan gaz (LNG) söwdasyna işjeň gatnaşýar.