Tüwi mundan 7-8 müň ýyl ozal ösdürilip başlandy;
Dünýäde her ýylda takmynan 700 mln tonna golaý tüwi öndürilýär;
Tüwiniň 1 kilogramyny ösdürmek üçin 5000 litr suw sarp edilýär;
Demirgazyk Amerikada tüwi uçarlar arkaly ekilýär;
Tüwiniň her gektardan alynýan iň ýokary hasyly 2010-2011-nji ýyllarda hasaba alnyp, 2010-njy ýylda hytaýly ekerançy tarapyndan 19 t/ga, 2011-nji ýylda hindistanly ekerançy tarapyndan 22 t/ga hasabynda tüwi hasyly alnypdyr;
BMG-niň karary bilen 2004-nji ýyl “Tüwi ýyly” diýlip ykrar edilipdi;
Tüwiniň goňur reňkli uzyn tüwi görnüşi iň köp duş gelýän görnüşidir;
Beýleki däneler bilen deňeşdirilende tüwi kaliý we fosfory köp saklaýar;
Käbir arap ýurtlarynda bir tüwi dänesiniň agramyna deň bolan “arruza” atly ölçeg birligi ulanylýar;
Dünýä belli “Toyota” awtoulagynyň ady “hasylly tüwi meýdany” diýmekligi aňladýar.
Bir milliarddan gowrak adamyň ömri tüwi hasylyna baglydyr;
Käbir ýurtlarda tüwi abadançylygyň, bolçulygyň nyşany hasaplanmak bilen, toý dabaralarynda tüwi dänesini sepmek özboluşly däp-dessur hasaplanylýar;
Özünde B, E, PP, demir, ýod, selen we ş.m ýaly peýdaly maddalary saklaýan tüwi hiç kimde allergiki täsirleri döretmeýär;
Tüwiniň dürli reňkdäki görnüşleri bolup, biziň ulanýan ak tüwülerimize seredende goýy reňkli tüwüde has köp belok we antioksidantlar saklanýar;
Aziýa ýurtlarynda tüwi sarp etmeklik adam başyna ýylda 150 kg düşýär. Bu görkeziji Ýewropada bary-ýogy 2 kg töweregidir;
Taýlandda ýetişdirilýän “Jasmine” sorty tüwiniň iň gowysy hasaplanýar;
Aziýada ilatyň her biri günde azyndan 2 gezek tüwi iýýär;
Tüwiniň düzümine 8 sany çalşyp bolmaýan aminokislota girýär;
Witaminleriň we dürli minerallaryň uly bölegi goňur reňkli tüwide, şeýle-de onuň kepeginde saklanýar;
Tüwi suwda ösýän ýeketäk esasy dänedir;
Gaýnadylan tüwi özünde witaminleri we ýokumly maddalary dargatman peýdalylygyna saklaýar.
Aýbibi Kutlyýewa,
Türkmen oba hojalyk institutynyň
Ösümlikçilik kafedrasynyň mugallymy