Goňşy planetamyz Mars soňky ýyllarda tehnologiýa milliarderi Ilon Maskyň üstünlikleri we alymlar tarapyndan guralan missiýalar sebäpli gün tertibinde gelmegini dowam etdirýär. Gyzyl planetada suwuň barlygy iň gyzykly mowzuklaryň biridir. Bu nukdaýnazardan Ýewropa kosmos gullugy (ESA) Marsdan gaty gyzykly surat çap etdi. Agajyň düýbüne meňzeýän krateriň bir wagtlar suw bilen örtülen uly meýdanydygy düşündirildi.Ýewropa kosmos gullugynyň (ESA) “ExoMars” orbiteri konsentrik halkalar bilen agaç sütünine meňzeýän Mars krateriniň haýran galdyryjy suratyny aldy. Agaç şekilli krateriň guş gözi bilen geçen iýun aýynda “ExoMars Trace Gas Orbiter”-de (TGO) “CaSSIS” kamerasy tarapyndan surata alyndy.
TGO, 2016-njy ýylda Gazagystanyň günortasyndaky Baýgoňur kosmodromyndan uçup, dört ýyl töweregi wagt bäri Gyzyl planetanyň daşyndan aýlanýar. Muňa garamazdan, agaç sütünindäki halkalar ýaly, krater suw buzunyň giňelmegi we gysylmagy sebäpli dörän döwüklere eýe. Krater ozal giň ummanyň mekany bolan “Acidalia Planitia”-nyň demirgazyk düzlüginde ýerleşýär. “ESA”, adaty bolmadyk suratyň 2021-nji ýylyň 13-nji iýunynda 51,9 ° N / 326.7 ° E merkezinde ýerleşýän “Acidalia Planitia”-nyň giň demirgazyk düzlüklerinde “TGO-da CaSSIS” kamerasy tarapyndan düşürilendigini mälim etdi. Şeýle hem, 2015-nji ýylda döredilen “Martian” filminde toslama kosmonawt Mark Watni Marsda galansoň halas edilmek üçin “Acidalia Planitia”-dan geçýär. “ESA”-nyň beýannamasynda “Bu krateriň içi suw buzuna baý çökündiler bilen dolduryldy, belki-de millionlarça ýyl dowam edip biler” -diýdi.Aslynda bu surat, Marsda buz krateriň guşlaryň gözi bilen haýran galdyryjy görnüşidir. Agaç halkalary ýeriň geçmişdäki howasynyň suratlaryny berýär we bu krateriň içindäki nagyşlar, başgaça döredilen hem bolsa, Marsyň taryhynyň jikme-jikliklerini hem açýar.
Beýleki tarapdan, krater ýataklarynda ajaýyp aýratynlyklaryň biri ýarym tegelek we köpburçly döwük nagyşlarynyň bolmagydyr. Bu aýratynlyklar, buzuň baý materialynyň giňelmegine we gysylmagyna, netijede döwükleriň ösmegine sebäp bolýan temperaturanyň möwsümleýin üýtgemegi netijesinde ýüze çykan bolsa gerek, diýip pikir edilýär. Ýerdäki ýaly, Marsyň ýapgytlygy pasyllaryň döremegine sebäp boldy, ýöne ýerden tapawutlylykda gyzyl planetanyň ýapgytlygy uzak wagtyň dowamynda ep-esli üýtgedi.
«Onlaýn taksi» – AÅŸgabatda taksi sargyt etmegiň täze hyzmaty