2024-nji ýylyň 23-nji sentýabrynda Russiýanyň “Roskosmos” edarasynyň “Soýuz MS-25” kosmos gämisi dolanyp geldi. Kosmos giňişliginde 1111 gün geçiren Türkmenistanyň hem-de Russiýanyň Gahrymany Oleg Kononenko kosmosda uzak wagtlap galmak boýunça täze dünýä rekordynyň eýesi boldy. Ol 5 gezek amala aşyran kosmos syýahatynyň netijesinde asman giňişliginde 1111 gün galdy. Mundan ozalky rekord 2015-nji ýylda başga bir rus kosmonawty Gennadiý Padalko tarapyndan goýlup, onuň asman giňişliginde bolan döwri 878 güne deňdir. Ol hem 5 gezke kosmos giňişligine syýahat etdi.
DOGLAN ÝERI WE BILIMI
Oleg Kononenko 1964-nji ýylyň 21-nji iýunynda Türkmenistanyň Türkmenabat şäherinde (ozalky Çärjew şäheri) dünýä indi. Ol 1988-nji ýylda N.E. Žukow adyndaky Harkow awiasiýa institutyny “Uçýan enjamlaryň hereketlendirijileri” ugry boýunça tamamlap, inžener-mehanik derejesi berildi. 1986-njy ýylda hünär kämilleşdiriş okuwyny geçdi.
2012-nji ýylda RF-nyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy we halk hojalygy rus akademiýasynyň Wladimiw şahamçasyny “döwlet we öz-özüni dolandyryş” ugry boýunça okuwyny tamamlady.
ZÄHMET ÝOLY
Oleg Kononeko 1988-nji ýylda zähmet ýoluna ýöriteleşdirilen konstruktor edarasynda başlady. Inžener, inžener-gurnaýjy boldy we inžener-gurnaýjy hökmünde I, II we III derejelere eýe boldy. Kosmos enjamlarynyň elektrik üpjünçiligi ulgamy boýunça degişli işleri alyp bardy.
1996-njy ýylda Ýu.A.Gagarin adyndaky kosmonawtlary taýýarlaýyş merkezine kabul edildi. Umumy kosmos taýýarlygyny geçenden soňra oňa 1998-nji ýylda “kosmonawt-synagçy” derejesi berildi.
“”ROSKOSMOS” EDARASYNYŇ KOSMONAWTY
2011-nji ýylyň ýanwarynda “Roskosmos” edarasynyň kosmonawtlar topary döredildi we onuň düzümine Oleg Kononenko hem goşuldy.
Ilki bilen, ol instruktor-kosmonawt-synagçy II derejesi hökmünde işe başlady. 2012-nji ýylyň awgustynda instruktor-kosmonawt-synagçy I derejesine eýe boldy.
Soňra dürli wezipelerde işlän Kononenko 2016-njy ýylyň noýabrynda instruktor-kosmonawt-synagçy we kosmonawtlar toparynyň serkerdesi wezipesine bellendi. 2021-nji ýylyň iýulyndan bäri kosmonawtlar taýýarlaýyň merkeziniň başlygynyň orunbasary bolup durýar.
KOSMOS SAPARLARY
Oleg Kononenko ilkinji gezek 2008-nji ýylyň 8-nji aprelinde “Soýuz-TMA-12” kosmos gämisi bilen asman giňişligine çykdy. Şol gezke ol iki gezek açyk kosmos giňişligine çykdy we 2008-nji ýylyň 24-nji oktýabrda dolanyp geldi.
Onuň ikinji kosmos iş sapary 2011-nji ýylyň 21-nji dekabry-2012-nji ýylyň 1-nji iýuly aralygynda boldy.
2015-nji ýylyň 23-nji iýuly-11-nji dekabry aralygynda 3-nji gezek asman giňişligine iş saparyny amala aşran Oleg Kononenko 4-nji saparyny 2018-nji ýylyň 3-nji dekabry-2019-njy ýylyň 25-nji iýuny aralygynda ýerine ýetirdi.
2023-nji ýylyň 15-nji sentýabrynda “Soýuz MS-24” kosmos gämisi bilen 5-nji gezek kosmos giňişligine çykan Oleg Kononenko Halkara kosmos bekedinde “TASS” habarlar gullugynyň 4-nji gezek ýörite habarçysy wezipesini hem alyp bardy.
Ol 2024-nji ýylyň 5-nji iýunynda kosmos giňişliginde bolan döwrüni 1 müň gije-gündize ýetirip, kosmonawtika taryhynyň ilkinji agzasy bolupdy.
Ol bu döwürde 7 gezek açyk kosmosa çykyp, onuň dowamlylygy 44 sagat 30 minuta deň boldy.
SYLAGLARY WE HORMATLY ATLARY
Oleg Kononenko Türkmenistanyň Gahrymany diýen belent adyň eýesidir. Ol bu baýraga 2009-njy vylda mynasyp boldy.
Şeýle hem ol Russiýa Federasiýasynyň Gahrymany (2009). “Watanyň öňnüde bitiren hyzmatlary üçin” ordeniň II, III we IV derejelerine eýe boldy we 2011-nji ýylda “Kosmosy özleşdirmek boýunça bitiren hyzmatlary üçin” medala mynasyp boldy.
Kosmos işi boýunça Ýu.A. Gagarin adyndaky Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň baýragynyň eýesidir. Ol 2016-njy ýylda Niderlandlar Patyşalygynyň Oransk-Nassau ordeniniň eýesidir.
Şeýle hem Oleg Kononeko Russiýa Federasiýasynyň uçarman-kosmonawty harby derejesine eýedir. Kononenko Russiýa Federasiýasynyň Gagarin hem-de Korolew şäherleriniň hormatly ýaşaýjysy atlaryna mynasyp boldy.