BILIM

Gyzykly maglumat: algebrada näme üçin näbellilik «x» bilen belgilenilýär

Dünýä metbugatynda berilýän maglumatlara görä, bu belgi IX asyrda Horezmde ýaşan meşhur alym Muhammet al-Horezmi bilen baglydyr. Has takygy, bu näbellilik belgisi onuň «al-jebr» işinden gelip çykyp, deňlemeleriň çözüwine ýardam berýär.

Ýöne häzirki «x»-li deňlemeler alymyň öz ýaşan döwründe bolmandyr. Onuň ornuny käbir sözler tutupdyr. Mysal üçin näbellilik türkmen dilinde «zat» diýen manyny berýän «şeý» sözi bilen aňladylypdyr. Oňa görä «üç zat 15-i» hasyl edýän bolsa, «her zadyň 5-e deňdigi» ýüze çykarylypdyr.

XII asyrda al-Horezminiň «Al-Jabr wal mukobala» atly meşhur kitaby Ispaniýa çenli baryp ýetýär we ol ýerde näbellilik «xei» görnüşinde alynýar. Çünki ispan dilinde «ş» sesi «x» bilen aňladylýar. Wagtyň geçmegi bilen deňlemelerde bu sözüň diňe başky harpy ― x galypdyr.

 

Ançelotti täzeden “Reala” dolandy

 

 

Ýene-de okaň

“Sanly çözgüt—2025” atly innowasion taslamalar bäsleşiginiň ýeňijileri kesgitlenildi

Türkmenistanyň wekiliýeti «Hytaý diliniň Bütindünýä maslahaty-2025» atly halkara çärä gatnaşdy

Türkmen wekiliýeti Pekin halkara ylmy-barlaglar uniwersitetiniň ýolbaşçylary bilen duşuşdy

«Sanly çözgüt – 2025» innowasion bäsleşigiň ýeňijileri yglan ediler

Robotlaryň olimpiadasy: mekdep okuwçylarymyz Panamada geçiriljek halkara ýaryşa gatnaşar

Türkmenistan ABŞ-nyň Montana uniwersiteti bilen hyzmatdaşlygy ýola goýýar