«Bank» sözi italýan dilindäki «banko» sözünden emele gelip, ol «stol» diýen manyny aňladýar. Gadym döwürde belli bir şahslar adamlaryň toplanýan ýerinde şol stoluň üstünde dürli görnüşli teňňeler (kümüş, altyn, mis) bilen ýönekeý alyş-çalyş amallaryny geçiripdirler we mundan başga-da gymmatbahaly emläkleri söwdagärlere belli bir möhlete çenli saklap beripdirler. Bu geçirilýän alyş-çalyş amallary soňabaka söwda gatnaşyklaryny ösdürmäge ýardam beripdir.
Bank döwletiň pul akymlaryny sazlaşdyrýar, pul dolanyşygyny we karz gatnaşyklaryny guraýar, daşary ýurt walýuta amallaryny geçirýär, mundan başga-da halk hojalygyny maliýeleşdirýär, gymmatbahaly kagyzlar bilen amallary geçirýär we emitent bolup çykyş edýär:
- Birinjiden, bank aradadurujy edara bolup, dürli amallary ýerine
ýetirýär;
- Ikinjiden, bank kärhana bolup, üýtgeşik önüm öndürýär. Bu ykdysady dolanyşykda ulanylýan önüm puldur (milli we daşary ýurt walýutasydyr);
- Üçünjiden, banklaryň alyjylary we berijileri müşderiler bolýar.
Aziýa ösüş banky
AzÖB 1966-njy ýylda Aziýa–Ýuwaş umman sebiti ýurtlarynyň sosial-ykdysady ýagdaýyny ösdürmäge kömek bermek maksady bilen döredilýär. Bankyň paýdarlarynyň 48-sy sebitleýin paýdarlar, 19-si sebitleýin däl paýdarlardyr (ösen döwletler). Ýerleşýän ýeri Filippinler döwletiniň Manila şäheridir. AZÖB-niň işiniň esasy ugry Aziýa–Ýuwaş umman sebiti ýurtlaryna tehniki kömekleri bermek, sosial-ykdysady ähmiýetli taslamalary durmuşa geçirmäge hemaýat etmekden ybaratdyr.
Bankyň taslamalary ýedi meseläni çözmäge gönükdirilendir. Olara ykdysady ösüşi üpjün etmek, adam resurslaryny ösdürmek, dolandyryşyň hilini ýokarlandyrmak, daşary sredany goramak, zenanlaryň ykdysady ösüşe gatnaşyşyny ýokarlandyrmak, hususy sektory we sebitleýin hyzmatdaşlygy ösdürmek degişlidir. Bu bankyň maliýe serişdeleriniň çeşmelerine Aziýa ösüş fondy, tehniki kömek boýunça ýöriteleşdirilen fond, Ýapon ösüş fondy degişlidir.
Parahat Omarow
Türkmen döwlet maliýe institutynyň talyby.
27-nji dekabr ýyldyzlar näme diýýär? Gündelik Täleýnama