23 Eylül 2025’te Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov, BM Genel Kurulu’nun 80. oturumunda dünya topluluğuna hitap etti.
BM tarafından yayımlanan açıklamanın kısa özeti şöyle:
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov, sürekli tarafsız bir devlet olarak uluslararası barış ve güvenliği sağlamak için BM ile iş birliği yapmaya çalışan Türkmenistan’ın, iş birliği, karşılıklı anlayış ve saygılı diyalog ortamı oluşturmak için pratik adımlar attığını söyledi. Bunun, küresel ve bölgesel düzeyde istikrarlı ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamanın en önemli koşulu olduğunu vurguladı.
Berdimuhamedov, bu hedeflere ulaşmanın en etkili mekanizmalarından birinin tarafsızlık ilkelerinin pratik uygulanması olduğuna inandığını belirtti. Bu bağlamda Türkmenistan, 80. oturumun özel gündemine “Barış ve Güvenlik için Tarafsızlık” konusunun dahil edilmesini önerdi. Hükümet ayrıca “Uluslararası barış, güvenlik ve sürdürülebilir kalkınmanın sürdürülmesi ve güçlendirilmesinde tarafsızlık politikasının rolü ve önemi” konulu bir karar tasarısı sunacak.
Meclisin bu yılı “Barış ve Güven Yılı” ilan etmesi nedeniyle Türkmenistan, Barış ve Güven Yılı’na adanmış üst düzey bir uluslararası foruma ev sahipliği yapacak. Ayrıca, devletlerin küresel kalkınma eğilimlerine yönelik yaklaşımlarını yakınlaştırmak amacıyla Türkmenistan, barış ve güven kültürü konulu bir Dünya Zirvesi düzenlenmesini de önerecek.
Ana hedef, devletler arasındaki ilişkilerin egemenlik, toprak bütünlüğü ve iş birliği ilkelerine dayalı olarak kurulması için evrensel bir temel oluşturacak Küresel Uluslararası Güven Kodunun geliştirilmesidir. Berdimuhamedov’a göre Türkmenistan, barış ve karşılıklı anlayışı sağlama konularını modern gelişimin uygarlık boyutlarından ayrı görmemektedir.
Yüzyıllardır Doğu ile Batı arasında medeniyet köprüsü rolü oynayan Orta Asya’nın, “bugün tarihi misyonunu yeniden canlandırması – diyalog, iş birliği ve değerler ile dünya görüşlerinin yakınlaşması için bir mekân olması gerektiğini” söyledi.
Uluslararası toplumun sürdürülebilir ulaşım koridorlarının geliştirilmesi ve tüm ülkeler için erişimin sağlanmasına yönelik çabalarını birleştirmek amacıyla Türkmenistan, 2026–2035 yıllarının BM Sürdürülebilir Ulaştırma On Yılı ilan edilmesine dair bir karar tasarısı sunacak. Ayrıca, “Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasında güvenilir ve istikrarlı enerji arzının kilit rolü” konulu bir karar tasarısı da önerilecek.
Bir diğer kalkınma önceliği dijital dönüşümdür. Türkmenistan lideri, bu sürecin dengeli olması, tüm devletlerin – gelişmekte olan ülkeler dahil – meşru çıkarlarını ve gerçeklerini yansıtması, siyasallaşmadan ve önyargıdan uzak olması gerektiğini vurguladı. Türkmenistan, küresel bir dijital entegrasyon platformu kurulmasını önerecek. Bu platform eşitlik, güven ve bilgi-iletişim teknolojilerinin barışa, güvenliğe ve sürdürülebilir kalkınmaya zarar vermemesi ilkelerine dayanacak.
Bu oturum sırasında Türkmenistan ayrıca 78. oturumda önerilen Hazar Ekoloji Girişimi’nin ilerletilmesi gibi çevre ve iklim meseleleri üzerinde de çalışmaya devam edecek.
Türkmenistan, tüm uluslararası adımlarını, girişimlerini ve uzun vadeli hedeflerini BM Şartı ile her zaman değerlendirdiğini ve buna uygun hale getirdiğini belirtti. Serdar Berdimuhamedov, BM’nin “küresel meşruiyete sahip tek evrensel yapı” olarak kalmaya devam ettiğini vurguladı. Bu nedenle BM, barış ve kalkınmanın garantörü, güvenliğin temeli ve küresel yapının direncinin dayanağı olmalıdır.
Türkmenistan Cumhurbaşkanı, tüm halkı adına, ülkenin daimi tarafsızlığının Aralık 1995’te alınan kararla tanınması ve sonraki iki Genel Kurul kararıyla teyit edilmesi için üye devletlere ve uluslararası topluma teşekkür etti. “Türkmenistan her zaman kendisine duyulan güveni hatırlayacak ve üstlendiği uluslararası yükümlülüklere sıkı sıkıya bağlı kalacaktır” dedi.