Üçüncü Birleşmiş Milletler Karayla Çevrili Gelişmekte Olan Ülkeler Konferansı (LLDC3), 32 Karayla Çevrili Gelişmekte Olan Ülke (LLDC) genelindeki 600 milyonluk nüfus için tarihi bir dönüm noktası olan Awaza’da sona erdi.
Kapanış oturumunun ardından düzenlenen son basın toplantısında, ileriye dönük Awaza Eylem Programı’nın (APA) kabulü ve önümüzdeki on yıl boyunca sürdürülebilir kalkınmayı şekillendirmeye hazır Awaza siyasi bildirgesi kutlandı.
En Az Gelişmiş Ülkeler, Karayla Çevrili Gelişmekte Olan Ülkeler ve Küçük Ada Gelişmekte Olan Devletleri (UN-OHRLLS) Genel Sekreter Yardımcısı ve Yüksek Temsilcisi Rabab Fatima, sağlık ve turizmle özdeşleşmiş bir şehir olan Awaza’nın artık LLDC’ler için “yeni umut ve yeni olasılıklar”ı simgelediğini belirterek güçlü bir açıklama yaptı.
LLDC’ler için bugüne kadar düzenlenen en iddialı ve kapsayıcı konferans olarak nitelendirilen konferansa, 32 LLDC’nin 30’u, 16 Devlet veya Hükümet Başkanı, 3 Başkan Yardımcısı, 108 Bakan, 100’den fazla Parlamento Üyesi, 29 uluslararası kuruluş ve 450’den fazla sivil toplum kuruluşu da dahil olmak üzere 103 ülkeden 5.700’den fazla katılımcı katıldı.
Dört günlük etkinlik, yenilikçilik ve bağlılığın merkezi oldu ve çığır açan birçok sonuç ortaya koydu:
LLDC’ler için İlk Uluslararası Tanınma Günü: LLDC’lerin benzersiz zorluklarını ve dayanıklılığını kutlayan tarihi bir an.
Yeni İklim Müzakere Grubu: LLDC’lerin iklim finansmanına erişimini artırmak için UNFCCC kapsamında kuruldu.
LLDC Küresel İş Ağı: Sürdürülebilir ekonomik ortaklıkları teşvik etmek için başlatıldı.
10 Milyar Dolarlık Altyapı Yatırımı: Asya Altyapı Yatırım Bankası tarafından LLDC altyapısını güçlendirmek için taahhüt edildi.
Beş Temel Sonuç:
- Tarımsal araştırmalar için bölgesel merkezlerin kurulması.
- Altyapı yatırım ve finansman tesisinin oluşturulması.
- Transit serbestisi için üst düzey bir panelin kurulması.
- LLDC’lerin ticaret entegrasyonunu desteklemek için özel bir DTÖ programı.
- LLDC’ler için iklim finansmanı sağlamak üzere bir UNFCCC müzakere grubunun oluşturulması.
Ev sahibi ülke Türkmenistan da döngüsel ekonomi, sürdürülebilir ulaşım ve tıp alanlarındaki yeni girişimlerini sergileyerek küresel ilerlemeye olan bağlılığını pekiştirdi.
Fatima, Awaza Eylem Programı’nın başarısının kolektif paydaş çabalarına bağlı olduğunu vurguladı. Hükümetlerin taahhütlerini ulusal politikalara entegre etmeleri, parlamenterlerin bütçe ayırmaları, özel sektörün sürdürülebilir değer zincirlerine yatırım yapmaları ve sivil toplum ile gençlerin kapsayıcı ilerlemeyi yönlendirmeleri teşvik ediliyor. Birleşmiş Milletler, UN-OHRLLS aracılığıyla sistem genelinde koordinasyona öncülük edecek ve net kilometre taşları, hesap verebilirlik ve ilerleme takibi sağlayacaktır.
Türkmenistan Dışişleri Bakanı Raşid Meredov, konferansa ev sahipliği yapmaktan gurur duyduklarını ifade ederek, APA’yı gelecek için güçlü bir temel oluşturan eylem odaklı bir belge olarak nitelendirdi. Genel oturumlar, yan etkinlikler ve paydaş platformlarında hükümetlerden, parlamenterlerden, uluslararası kurumlardan, akademiden, sivil toplumdan ve gençlerden çeşitli fikirler üreten canlı tartışmaların altını çizdi. “Sesler çok, ancak yön tek,” dedi.
Türkmenistan, ulusal çabalarını APA’nın hedefleriyle uyumlu hale getirme sözü vererek, yükümlülük yerine verimli katılımı vurguladı. Ülke, etkili uygulamayı sağlamak için güçlendirilmiş bir ulusal odak noktası ağı aracılığıyla sürdürülebilir takibe odaklanarak bölgesel iş birliğine ve küresel ilerlemeye katkıda bulunmayı hedefliyor.
LLDC3 Konferansı, LLDC’lerde yaşayan 600 milyon insanın yaşamlarını ve geçim kaynaklarını dönüştürmek için cesur bir gündem belirledi. Fatima’nın da belirttiği gibi, “Bu Konferansın mirası sözlerle değil, getirdiği dönüşümle ölçülecek.” Awaza Eylem Programı’nı bir yol haritası olarak kullanarak, küresel toplum taahhütleri somut ilerlemeye dönüştürerek, denize kıyısı olmayan ülkeler için daha parlak bir gelecek sağlamaya hazırdır.