Türkmenistan ile Çin arasında doğalgaz işbirliği büyük öneme sahiptir. İki ülke arasındaki bu alandkai işbirliğinde Orta Asya-Çin doğalgaz boru hattının rolü büyüktür. Bu hatla Türkmen gazının Çin’e sevkiyatı için Türkmenistan’da büyük çalışmalar yapılmaktadır. Çin’in CNPC şirketi, Türkmenistan’ın doğusundaki Lebap vilayeti kapsamındaki Bagtyyarlyk sahasında doğalgaz üretimini yapmaktadır.
Çin’e 316 milyar metreküplük ihracat
Türkmenistan’ın yayınlanan Nebit-Gaz gazetesinin internet sitesinde “Bagtyyarlyk” – dostluk ve işbirliği bölgesi konulu yazı dizisinde Orta Asya-Çin doğalgaz boru hattı ile ilgili bilgiler paylaşıldı. 2009 yılında devreye alınan Orta Asya-Çin doğalgaz boru hattı ile 316 milyar metreküp ihracat yapıldı. Yabancı basın kuruluşlarının bilgileri kapsamında 10 yıldır faaliyet gösteren bu hatla 500 milyon kişi faydalanmaktadır.
Türkmenistan sahalarından başlayan ve Özbekistan ve Kazakistan’dan geçen doğalgaz boru hattının inşası, ilerleme, sürdürülebilir kalkınma ve refah adına yapıcı ve verimli uluslararası işbirliğinin canlı bir örneği haline geldi.
Türkmengaz Devlet Kurumu, bu boru hattıyla Çin’e doğalgaz sevkiyatının ana tedarikçisidir. Bu hatla Çin’e gönderilen doğalgazın önemli bir kısmı Bagtyyarlyk sahasında Çin’in CNPC şirketi tarafından Ürün paylaşım anlaşması çerçevesinde üretilmektedir.
ÇİN ŞİRKETİNİN 8,2 MİLYAR DOLARLIK YATIRIMI
Ağustos 2007 yılında Türkmenistan ile CNPC arasında Ürün paylaşım anlaşması imzalanmıştır. 13 yıl içerisinde Türkmen ve Çinli uzmanlar Amuderya nehrinin sağ kıyısında 20’den fazla gaz yatağı açıldı. Burada güçlü bir gaz üretimi, gaz işleme ve gaz taşıma altyapısı oluşturulmuştur.
Jeolojik ve jeofizik araştırmalar, sondaj ve mühendislik inşaatı alanlarında geniş deneyime sahip şirketler bu çalışmaya dahil edildi. Bunların arasında Sinopec Shengli Petroleum Engineering, CNPC Chuanqing Drilling ve diğer şirketler yer almaktadır.
Özellikle 10 bin kilometrekareden fazla yani sözleşme alanının yüzde 75’ini kapsayan 3 boyutlu sismik çalışmalar yapıldı. Hammadde üretimini 2-3 kat artırmak için yönlü ve yatay kuyular açılmaktadır.
2014 yılında, Amuderya Nehri’nin sağ kıyısındaki büyük yatakların araştırılması ve geliştirilmesi için kullanılan temel teknolojiler, bilimsel ve teknolojik ilerleme alanında Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Ödülü’ne layık görüldü. Bagtyyarlyk, şu anda 125’ten fazla üretim kuyusu içeren PetroChina dijital gaz sahası platformunu inşa eden ilk yabancı proje oldu.
Genel olarak, son 10 yılda, Bagtyyarlyk sözleşmeli bölgesindeki gaz üretimi yılda 4 ila 14 milyar metreküp arttı. 2020’nin başında Çinli ortakların toplam yatırımı 8,2 milyar doların üzerinde, gaz üretimi – 100 milyar metreküpün üzerine çıktı. Genel olarak, Ekim 2023’e kadar yaklaşık 30 yeni gaz kuyusu açılması planlanıyor.