Bizler Haydar Aliyev’in bizlere miras olarak bıraktığı çokkültürlü değerlere sahibiz – Bakü Uluslararası Çokkültürlülük Merkezi İcra direktörüAzerbaycan siyasetinin her karışında imzası bulunan, ulusal pragmatizm ekolünün kurucusu, modern Azerbaycan’ın mimarı Haydar Aliyev, gelişecek süreçleri öncesinde değerlendirerek, hissetmesini bilen ve yaşanacak zorlukları farkederek ona uygun olarak çözümler üretmeği başaran bir siyasi lider olarak sadece halkının değil, dünyanın da hafızasına kazındı. Bu nitelikleri onun her zaman siyasetin zirvesinde olmasını, trendlerin ön saflarında yer almasını sağladı.Hemen hemen her konuyu gerçek yönleriyle değerlendiren bir lider olan Haydar Aliyev, ülkemizde asırlardır mevcut olan çokkültürlülük, dayanışma ve beraberlik geleneklerini doğru bir biçimde değerlendirerek, bu geleneklerin Azerbaycan için ne kadar büyük bir önem arzettiğini bizlere gösterdi.
Daha Sovyet döneminde Azerbaycan’ın lideriyken, ulusal dini nitelikteki ikilemlere doğru manevra yaptı. Çok kültürlülük ve dini çeşitlilikte büyük bir güç, zenginlik ve potansiyel gördü. Onun konseptinde, etnik, dini ve sosyal aidiyeti ne olursa olsun her insan, vatandaş kendisini devletin korunması altında hissetmek zorundaydı. Ona göre, devletin herkesin sosyal hayatın tüm faydalarından yararlanabilmesi için fırsatlar yaratması, kabul edilebilir kendini ifade etme formasyonunu bulması gerekiyordu.Sosyal ve ekonomik hayatı düzenlemek için mükemmel becerilere sahip yetkin ve yetenekli bir liderin varlığında bir toplum, kural olarak belirsizlikle karşılaşmaz. Bunun nedeni, akut sorunların çözümünün uygulanan karmaşık girişimler çerçevesine uymasıdır.
Bu yaklaşım her zaman işe yarar.İşte toplum için yüksek hedefler belirleyen Ulusal lider Haydar Aliyev insanları çok kültürlülük geleneğini gerçekleştirmeleri için motive etmeyi başardı. Ulusal lider Azerbaycan vatandaşı olan her bireyin Cumhurbaşkanı oldu ve bu mevcut ve önemli faktör tüm ülke halkını birleştirdi.Bu sözleri Bakü Uluslararası Çok kültürlülük Merkezi icra direktörü Revan Hasanov 15 Haziran 1993 tarihinde Ulusal lider Haydar Aliyev’in Azerbaycan’ın kurtuluşu için ülke iktidarına gelme sürecini değerlendirirken söyledi. Hasanov o dönemde ülkede tüm alanlarda ciddi boşlukların olduğunu, kamusal ve toplumsal hayatta kaos ve anarşi ortamının kol gezdiğini belirterek, 15 Haziran’da Haydar Aliyev’in iktidara gelişinin ülkede istikrarın sağlanması için güvenilir bir ortam oluşturduğuna vurgu yaptı.
Azerbaycan’ın 15 Haziran sonra ciddi bir etnokültürel istikrar adasına dönüştüğüne dikkat çeken İcra direktörü Ulusal lider Haydar Aliyev’in geleceğin zorluklarını önceden tahmin etmeyi bilen bir kişiye yakışır şekilde, ulusal ve dini çeşitliliğin rolüne saygı duyarak, ulusal kimliğin devlet oluşumundaki anlamını ve önemini yurttaşlarına aktarmayı başardığını dile getirdi. Hasanov’a göre, işte bu nedenle Haydar Aliyev, ülkedeki milletlerin ve dini cemaatlerin haklarına, kültürel ve manevi değerlerine saygılı bir tutum sergileyerek ülke halkının devletine güvenmesini sağladı: ‘‘Siyasetin ve gerçek liderliğin ustası 1993’te ülkeyi saran ahlaki ve etik kargaşanın üstesinden gelmek için benzersiz bir algoritma buldu. Siyasetle çok az ilişkisi bulunan güçlerin kısa saltanatının sonucu olarak artan etnik ve dinler arası gerilimlere bir son verildi. O andan itibaren Azerbaycan’da siyasi istikrar, ekonomik ve kültürel ilerleme için geri sayım başladı.Tanınmış lider, ülkeyi ayrılıkçılığın prangalarından kurtararak, yüzyıllardır Azerbaycan’da yaşayan birçok halkın temsilcilerinin katılımıyla ulusal güçlerin tamamını birlik ideolojisi etrafında birleştirmeyi başardı ve gerçekten çok kültürlü bir Azerbaycan’ın mimarı oldu. Bu nedenle Haydar Aliyev’i Azerbaycan çok kültürlülük modelinin kurucusu olarak nitelendirmemiz oldukça doğaldır.
Sırf Haydar Aliyev dehası sayesinde Azerbaycanlıların gelenekleri sürdürme yeteneğinin siyasi ve yasal bir değerlendirmesini ve çok kültürlü bir toplumun oluşumunda istisnai bir rol oynayan hoşgörü değeri ciddi boyutlara ulaştır. Kültürel çoğulculuğun bir fenomen olarak Azerbaycan devlet politikasının öncelikli yönlerinden biri haline gelmesi aslına bakılırsa tesadüfi bir durum değildir.Ulusal benlik bilincinin açıklayıcı bir göstergesi olan bu paradigma, ilerici devlet inşası sürecinde Azerbaycan’ın bağımsızlığının güçlendirilmesinde belirleyici bir rol oynadı. Haydar Aliyev’in ortaya atmış olduğu Azerbaycancılık ideolojisi, modern Azerbaycan topraklarında asırlardır yaşayan halkların tarihi, manevi, ahlaki, kültürel geleneklerine dayanan birlik fikrini pekiştirdi.
Azerbaycan çokkültürlülüğü, devlet, siyaset, kamu, sivil toplum kuruluşlarının etkileşim kompleksinde yeri doldurulamaz bir pekiştirici rol oynamakta ve böylece ülkenin kalkınması için demokratik bir yol haritası izlemektedir. Bu bağlamda, Haydar Aliyev faktörünü gözardı etmemiz asla mümkün değildir. Ve bu gün de aynı süreç sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliyevce başarıyla sürdürülmektedir. Bizler Ulusal lider Haydar Aliyev’in bize miras olarak bıraktığı zengin çok kültürlülük mirasının taşıyıcılarıyız. 15 Haziran Milli Kurtuluş günü Azerbaycan’ın tarihinde özel bir öneme sahiptir ve Azerbaycan dünyaya bir çok kültürlülük örneği sunabilmişse, bunu Ulusal lider Haydar Aliyev’e borçludur.’’
Türkmenistan ilk hibrit güneş-rüzgar santarlinin inşa edecek