Türkmenistan Devlet Başkanı Sayın Gurbanguli Berdimuhamedov, video konferans yöntemiyle Bakanlar Kurulu toplantısını gerçekleştirdi. Toplantıda, 2020 yılının Ocak-Nisan aylarındaki ekonomik durum değerlendirilmesi yapıldı. Dünya genelinde yayılan COVID-19 yeni tip koronavirüsün dünya ekonomisinindeki olumsuz etkisi dolayısıyla Türkmenistan’da 2020 devlet bütçesinin yeniden değerlendirilmesi öngörülmektedir.
OCAK-NİSAN AYLARININ EKONOMİK GÖSTERGELERİ
Bakanlar Kurulu’nda maliye, finans ve bankacılktan sorumlu Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Gadırgeldi Müşşikov, Maliye ve Ekonomi Bakanı Ezizgeldi Annamuhamedov ve Merkez Bankası Başkanı Merdan Annadurdıyev, aynı anda video konferans aracılığıyla 2020 yılının Ocak-Nisan aylarının ekonomik göstergeleri hakkında rapor sundu.
- İlgili döneminde GSYİH büyüme hızı yüzde 6,3 olarak gerçekleşmiştir.
- Geçen yılın aynı dönemine göre üretim artış hızı yüzde 5,5 olarak gerçekleşti.
- Perakende ticaret cirosu hacmi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,8, dış ticaret cirosu ise yüzde 1,5 arttı.
- Ocak-Nisan döneminde devlet bütçe gelirleri yüzde 104 düzeyinde ve harcamalar yüzde 95,5 düzeyinde gerçekleşmiştir.
- Belirtilen dönemde, tüm finansman kaynaklarından harcanan sermaye yatırımlarının hacmi 7,3 milyar manatı bulmuştur.
- Ulusal Köy Program çerçevesinde, Ocak-Nisan döneminde 107 sosyal tesis, 35 su arıtma tesisi, 220.2 bin metrekareden fazla konut ve mühendislik sistemleri inşaatı devam etmiştir. Toplam 845,6 milyon manat harcanmıştır.
KÖY HALKINA GENİŞ BANT İNTERNET ERİŞİMİ SAĞLANACAK
Toplantıda, ulaştırma ve haberleşmeden sorumlu Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Bayramgeldi Övezov, Türkmendemiryolları Ajansı Başkanı Azat Atamuradov ve Türkmeniletişim Ajansı Başkanı Hacimurat Hudayguliyev, sözkonusu sektörlerdeki çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Ocak-Nisan döneminde tüm sektörlerin altyapılarının dijitalleştirilmesi ve bunları ileri teknolojilerle donatmak için büyük ölçekli çalışmalar devam edildi.
Raporları özetleyen Devlet Başkanı ulaştırma işletmelerinin ve ajanslarının çalışmalarını sıkı bir şekilde kontrol etmenin yanı sıra dünyadaki zor durumla ilgili uygun önlemleri alması talimatını verdi. Ülkenin tüm kırsal nüfusuna geniş bant İnternet sağlamak için bu yılın sonuna kadar gereken çalışmaların yapılmasını istedi.
TİCARİ ALANINDAKİ GELİŞMELER
Ticaret, borsa, tekstil ve özel sektörden sorumlu Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Çarı Gılıcov, Ticaret ve Dış Ekonomik İlişkiler Bakanı Orazmurat Gurbannazarov ve Tekstil Sanayi Bakanı Resul Recepov, ticaret ve tesktil alanındaki çalışmalar hakkında bilgilendirdi.
- Ticaret ve Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı’nın ticaret hacmi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,7 oranında arttığı görülmektedir.
- Tekstil Sanayi Bakanlığı işletmeleri tarafından Ocak-Nisan ayları arasında üretilen ürün hacmi, geçen yıla göre, yüzde 3,3 arttı.
- “Türkmenhalı” Devlet Birliği’nin işletmelerinin üretimi yüzde 19,5 arttı.
- Bu dönemde Devlet Ticaret ve Hammadde Borsası 85 işlem seansı gerçekleştirdi ve 9 bin 342 sözleşme imzaladı.
- Ticaret ve Sanayi Odası’nda bu yılın dört ayında verilen hizmet hacmi yüzde 93,4 arttı. Rapor döneminde 2 sergi ve 5 konferans düzenlendi.
- Sanayiciler ve Girişimciler Birliği işletmeleri sanayi üretim hacmini yüzde 11,3, tarım ve gıda ürünleri üretimini yüzde 62,4 oranında artırdı.
DİJİTAL DERS KİTAPLARI HAZIRLANACAK
Eğitim, spor, sağlıktan sorumlu Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Pürli Agamuradov, Eğitim Bakanı Mammet Geldiniyazov ve Bilimler Akademisi Başkanı Sapardurdu Toylıyev eğitim alanındaki çalışmalar hakkında rapor sundu.
- Ocak-Nisan aylarında eğitim sektöründe dijitalleşme alanında önemli gelişmeler yaşandı. Yabancı dil öğretimini geliştirmek için çalışmalar yapıldı. Elektronik sözlükler hazırlandı. Eğitim Bakanlığı’nın İnovasyon Bilgi Merkezi kuruldu.
- Ocak-Nisan aylarında ülkede 30 yerel yarışma ve 32 spor müsabakası düzenlendi. Türkmen sporcular 11 uluslararası turnuvalara katıldılar ve 39 madalya kazandılar.
Raporları özetleyen Devlet Başkanı, tüm okullarda dijital sistem üzerine yeni ders kitapları hazırlamak ve uygun sınıflar düzenlemek gerektiğini ifade ederek, Bilim Akademisinin burada ana rolü üslenmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, üniversitelerdeki ve ortaokullardaki öğrenciler için uzaktan eğitim sisteminin geliştirilmesine özellikle dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
DIŞ POLİTİKADAKİ ÖNCELİKLER
Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Raşid Meredov, Ocak-Nisan aylarında Dışişleri Bakanlığı’nın yaptığı faaliyetleri değerlendirdi.
- Bu dönemde 35 yabancı delegasyon Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Türkmenistan’ı ziyaret etti.
- Aynı zamanda 83 Türkmenistan heyeti yurt dışına gönderildi.
- Ocak-Nisan aylarında yabancı ortaklarla birlikte 109 konferans ve toplantı düzenlendi.
Raporları özetleyen Devlet Başkanı, Türkmenistan’ın Tarafsızlığının 25. Yıldönümü dolayısıyla bir dizi uluslararası etkinliklerin yapılmasını istedi.
Ayrıca Bakanlar Kurulu’nda Meclis Başkanı Gülşat Mammadova da rapor sunarak, Ocak-Nisan aylarında 18 Türkmenistan Yasası’nın ve 9 Meclis Kararlarının kabul edildiğini belirtti.
YENİ BÜTÇE HAZIRLANACAK
Türkmenistan Devlet Başkanı raporları dinledikten sonra toplantıyı özetledi. Küresel ekonomideki durumun çok zor olduğuna dikkat çeken Türkmen Lider, şu anda, uluslararası hava ve kara taşımacılığının faaliyetleri, ürünlerin sevkiyatı, turizm, para transferleri ve finansal akışları etkileyen olumsuz olaylarla yüzleşebildiklerini kaydetti.
Bu nedenlerden dolayı yerli üretimde bir azalma beklendiğini kaydeden Devlet Başkanı, dünyadaki petrol fiyatlarındaki keskin düşüşün de dikkate alınması gerektiğini söyledi. Mevcut durumun, 2008-2009 küresel mali krizi ve 2014-2015 yıllarında petrol fiyatlarındaki düşüşe göre, daha da olumsuz olabileceği düşünülmekte olduğunu belirtti.
Türkmen Lider, Asya Kalkınma Bankası’nın tahminlerine göre, 2021 yılında Orta ve Batı Asya ülkelerinde GSYİH’daki mevcut keskin düşüşün yavaş yavaş toparlanmaya başlayacağını söyledi.
Daha önceki krizlerde olduğu gibi, ihtiyaçları karşılamak için para sıkıntısıyla karşı karşıya olunabileceğini belirten Devlet Başkanı bu gibi durumlarda, Hükümetin temel görevi, ortaya çıkan ekonomik kayıpları telafi etmek ve makroekonomik istikrarı sağlamak için rezerv fonlar oluşturmak olduğunu kaydetti.
Bu nedenle Türkmenistan başkanı, devlet bütçesinin harcamalarını, devlet kurumlarının ve şirketlerin harcamalarını önemli ölçüde azaltmak gerektiğini belirtti. Aynı zamanda, girişimciliği desteklemenin yanı sıra vatandaşlara karşı sosyal olarak önemli tüm yükümlülükleri tam ve zamanında yerine getirilmesi gerektiğini ifade etti.
Bu bağlamda, Türkmen Lider tüm Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcılarına devlet bütçe harcamalarını azaltmak için öneriler hazırlanması, sosyal öneme sahip olanlar hariç tüm inşaat programlarını yeniden gözden geçirilmesi konusunda talimat verdi. Bu bağlamda, Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcıları’na yılın ilk yarısında yeni bir bütçe hazırlanması konusunda öneriler sunmalarını istedi.
Devlet Başkanı, harcamaların kısıtlanması sonucunda oluşan kaynakları küçük ve orta ölçekli işletmelerin ekonomik ve finansal desteğine yönlendirilmesi gerektiğini ve aynı zamanda tıbbi tesislerin ilaç, koruma ve teşhis malzemelerin tedarik edilmesine, karantina giderlerinin zamanında finanse edilmesine yönlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
İhracatın arttırılması gerektiğini, gıda güvenliğinin sağlanması yönünde çalışmaların yapılmasını istedi.