Türkmenistan Devlet Başkanı Sayın Gurbanguli Berdimuhamedov’un başkanlığında Ruhiyet Köşkü’nde Halk Melahat’ının 1.toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda, ülkenin kalkınmasına yönelik konular ele alındı.
Ülkenin bütün bölgelerinden delegelerin, hükümet yetkililerinin, milletvekillerin, valilerin, Türkmenistan’ın yurtdışındaki büyükelçilerinin, yaşlılar heyetinin ve birçok davetlinin katıldığı toplantıda, Türkmen Lider kapsamlı bir konuşma gerçekleştirdi. Devlet Başkanı, ülke ekonomisinin birçok sektöründeki çalışmaları değerlendirdi ve 2019 yılı için yatırım programları hakkında bilgi verdi.
Halk Melahat’ından satır başları
– Türkmenistan tarım ülkesi olmaktan çıkarak, sanayileşmiş kalkınan ülke konumuna doğru hızlı ilerlemektedir.
– Ülkenin bağımsızlığının 27.yılında ekonomideki yatırım 350 kat artarak, 500 milyar manat veya 185 milyar dolar seviyesine ulaştı.
– Bu yatırımların yüzde 68’is veya 124 milyar doları üretim sektöründe hayata geçirildi. Bu para kaynağı ile 2 bin 600’ün üzerinde çeşitli tesisler ve binalar inşa edildi.
– Elektrik endüstrisi, petrol ve gaz endüstrisi, makine imalatı, metalurji, kimya sanayi, inşaat, elektronik endüstrisi, hafif ve gıda endüstrileri gibi birçok sektör oluşturuldu.
– Özel sektöre büyük önem verildi. Enerji sektörü hesaba katılmazken, özel sektörün GSYH’deki payı yüzde 68 oranına ulaştı. Türkmenistan Sanayiciler ve Girişimciler Birliği üyeleri ekonomiye büyük katkı sağlamaktadır.
– Her sene memur ve emekli maaşları, öğrenci bursları ve devlet yardım paralarına yüzde 10 oranında zam yapılmaktadır.
– Devlet bütçesinin kaynaklarının büyük bir kısamı eğitim, sağlık, kamu hizmetleri gibi sektörlere harcanmaktadır.
– ülke ekonomisindeki büyüme bu sene ve gelecek sene yüzde 6,2 oranında kalacak.
PETROLGAZ SEKTÖRÜ
– petrol ve doğalgaz sektöründeki çalışmalar devam edecek. Şimdiye kadar Çin’e ve İran doğalgaz hatları çekildi. Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan doğalgaz boru hattı inşası devam etmektedir.
– Bağımsızlık yıllarında petrolgaz sektörünün üretim potansiyeli arttırmak amacıyla enerji kaynaklarının ihracatını arttırılması yönünde büyük projeler hayata geçirildi. Dünyanın en büyük 2.doğalgaz sahası Galkınış gaz sahası için 8 milyar dolar civarında yatırım yapıldı.
– halihazırda balkan vilayetinin Kıyanlı bölgesinde 360 bin ton polietilen ve 81 bin ton polipropilen üretim kapasiteli tesisin inşası bitmek üzere.
– Ahal vilayeti Ovadandepe kasabasında doğalgazdan benzin üreten tesis inşa edilmektedir. Burada Euro 5 kalitesinde ekoloji yönden temiz benzin üretilecek.
ULAŞTIRMA VE HABERLEŞME SEKTÖRÜ
– Ulaştırma sektöründe büyük projeler hayata geçirildi. Kazakistan-Türkmenistan-İran demiryolu inşa edildi.
– Uluslararası Türkmenbaşı Deniz Limanı açıldı. Bu proje ülkenin ihracat imkanlarını ve transit taşımacılık kapasitesini birkaç kat arttırdı.
– Amuderya nehri üzerinde 5 demiryolu ve otomobil köprüleri kuruldu.
– Kerki-İmamnazar (Türkmenistan)-Akina (Afganistan) demiryolu inşa edildi.
– Halihazırda Türkmenbaşı-Farap ve Aşkabat-Daşoğuz otobanının inşaat çalışmaları devam ediyor.
– sivil havacılık sektörü büyümektedir. Türkmenbaşı kentinde modern havalimanı kuruldu. Türkmenabat kentindeki uluslararası havalimanının ve Daşoğuz şehrindeki havalimanının uçuş pisti inşası sona erdi.
– Türkmenistan ile haberleşme uydusunu fırlattı. Uydu ülkede dijital televizyon ve internet sisteminin gelişmesine katkı sağladı.
SAÄžLIK VE EÄžİTİM
– Eğitim, bilim ve teknoloji alanında önemli gelişmeler yaşandı. Ülkede 509 eğitim kurumu, üniversiteler hizmet vermektedir.
– Sanayi sektörünün geliştirilmesi ile dijital ekonomiye geçiş ve e-devlet sistemine geçim döneminde eğitimli uzmanlara ihtiyaç oluşturmaktadır. Bu bağlamda, genç kadroların yetiştirilmesine önem verilecek. Bunun yanı sıra hukukçuların hazırlanmasına önem verilecek.
– Sağlık sektöründe de büyük yatırımlara imza atılmaktadır. Ülke genelinde modern klinikler inşa edildi.
– Son yıllarda Aşkabat’ta Kardiyoloji Merkezi, Anne ve Çocuk Bilimsel ve Klinik Merkezi, Nöroloji, Morfoloji, Tehlikeli Enfeksiyonların Önlenmesi Merkezi, Halk Sağlığı ve Beslenmesi Merkezi, Uluslararası Cerrahi ve Endokrinoloji Merkezi kuruldu. Mari şehrinde çocuk hastanesi, Türkmenbaşı kentinde Avaza kaplıcası, vilayet merkezlerinde acil merkezleri inşa edildi.
– Halihazırda 122 hastane faaliyet gösteriyor. Bunun çoğu kırsal kesimde hizmete açıldı.
TARIM SEKTÖRÜ
– Tarım sektörünün kalkınması her zaman öncelikli alanlardan birisini teşkil etmiştir.
– Kanunlar kapsamında özel arazi fonu oluşturulması teklif edildi. Türkmenistan’ın Arazi Kanunu’na uyarınca çalışma grubunun kararı kapsamında istekli olan vatandaşlara 99 yıllığına arazi tahsis etmek öngörülmektedir.
– Bu arazinin yüzde 70’ine pamuk ve buğday ekilmesi, gerin kalan yüzde 30’una diğer tarım ürünlerinin ekilmesi teklif edilmektedir.
– Çiftliklere ve diğer tarım birliklerine tarım makinelerini satın almaları için 10 yıl süre ile yılda yüzde 1 faizle indirimli kredi sağlanması önerildi.
2019 YILI HEDEFLERİ
– Devlet bütçesinin kaynağının yüzde 75-80’inin sosyal sektörü harcanması öngörülmektedir.
– Gelecek sene 2019'da, sermaye yatırımlarının önemli bir kısmı, polietilen, polipropilen, yüksek oktanlı benzin gibi değerli ürünler için harcanacak.
– Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan doğalgaz boru hattı için kaynak ayrılacak.
– Elektrik enerji sektörüne yatırım yapılacak. Yeni elektrik santralleri inşa edilecek, mevcut olanlar modernize edilecek.
– Kimya sanayi sektörü kapsamında iyot ve bromin üretimi için bir dizi sanayi kuruluşunun temelleri atılacak.
– Ulaştırma ve haberleşme projelerine yatırım yapılacak.
– Aşkabat-Türkmenbaşı, Aşkabat-Mari-Türkmenabat-Farap ve Aşkabat-Daşoğuz otomobil yollarının inşası için kaynak ayrılacak.