4 Kasım 2025 tarihinde Türkmenistan, ülke tarihinde bir ilk olan yerli yapım yük gemisi “Gadamly” denize indirilmesiyle denizcilik tarihinde önemli bir dönüm noktasını kutladı. Bu olay, ulusal ilerlemenin ve uluslararası iş birliğinin sembolü olarak değerlendiriliyor.
Toplam 6100 ton taşıma kapasitesine sahip bu kuru yük gemisi, özellikle konteyner taşımacılığı için tasarlandı. Gemi, Hazar Denizi sularında sefer yaparak komşu ülkelerle ticareti güçlendirecek ve lojistik ile taşımacılık kapasitesinin genişletilmesi yoluyla ülke ekonomisine katkı sağlayacak. Asırlık denizcilik geleneklerine uygun biçimde gerçekleştirilen tören, sadece yeni bir geminin doğuşunu değil, aynı zamanda Türkmenistan’ın bölgesel deniz taşımacılığında önemli bir aktör olma yolundaki ilerlemesini de simgeliyor.
Açılış törenine, Kore Cumhuriyeti’nin Türkmenistan Büyükelçiliği maslahatgüzarı Kim Jun Chul katıldı.
Türkmen-Kore işbirliğinin ürünü
“Gadamly”, Türkmenistan ile Güney Kore arasındaki derinleşen ortaklığın bir ürünü olup, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 1992 yılında kurulmasına dayanıyor.
Yıllar içinde iş birliği çeşitli sektörlere yayılmış olsa da, Güney Kore’nin modern gemi inşasında dünya lideri konumu sayesinde, gemi yapımı alanı özel bir öneme sahip oldu.
2008 yılında gerçekleştirilen üst düzey bir ziyaret sırasında, Kore’nin gemi yapımı gibi sektörlerdeki deneyiminden yararlanma potansiyeli ilk kez gündeme gelmişti. Bu görüşmeler, gelecekteki ortak girişimlerin temelini oluşturdu. Son yıllarda iş birliği daha da güçlendi: Temmuz 2023’te gemi inşası projelerinde iş birliğine dair önemli bir anlaşma imzalandı ve Kasım 2023’te Türkmenistan’daki Balkan Gemi İnşa ve Onarım Tesisi ile Güney Koreli Koryo Shipbuilding Industry Technology Co., Ltd. (KSIT) arasında 42 milyon dolarlık bir sözleşme yapıldı.
Bu anlaşma, her biri 6100 ton taşıma kapasitesine sahip iki çok amaçlı kuru yük gemisinin tasarımı, inşası ve donatımını kapsıyordu. “Gadamly”, bu iki gemiden ilki olup,*Türkmenbaşı’ndaki Balkan Tersanesinde Koreli uzmanların teknik desteği, ekipman tedariki ve yerel mühendislerin eğitimiyle inşa edildi.
Geleceğe bakış
Bu başarı, yalnızca bir başlangıç niteliğinde. Ortak projenin ikinci gemisinin inşası hâlen sürüyor; tamamlanmasının 2025 sonu veya 2026 başında gerçekleşmesi bekleniyor. Ayrıca yeni projeler üzerinde de görüşmeler yürütülüyor – bir başka kuru yük gemisi, demiryolu vagonları için Ro-Pax feribotu ve Karakum Nehri için bir tarak gemisi planlanıyor.
Bu çabalar, Kore Gemi Donanım Derneği (KOMEA) gibi kuruluşların desteğiyle, üretimin dijitalleştirilmesi, çevre dostu teknolojilerin benimsenmesi ve Türkmenistan’ın Hazar bölgesi ve ötesinde bir gemi inşa merkezi haline getirilmesi hedeflerine hizmet ediyor.