Türkmenistan’ın girişimiyle Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 2025’i “Uluslararası Barış ve Güven Yılı” ilan etti. Türkmenistan’ın kalıcı tarafsızlığının 30. yıldönümü ve Uluslararası Barış ve Güven Yılı vesilesiyle ülkede ve yurtdışında büyük ölçekli etkinlikler başlatıldı.
“Uluslararası Barış ve Güven Yılı” ve Türkmenistan’ın Tarafsızlığının 30. Yıldönümü dolayısıyla, uluslararası “Atavatan Türkmenistan” dergisi Türkmenistan’daki yabancı ülkelerin Büyükelçileriyle röportajlar düzenlemeye başladı.
Bu bağlamda, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Türkmenistan Büyükelçisi Ahmed Al Hay Al Hameli ile bir röportaj yapıldı. Röportaj sırasında Sayın Büyükelçi, Türkmenistan-BAE ilişkileri ve Türkmenistan’ın kalıcı tarafsızlığının önemi hakkında bilgiler paylaştı.
Aşağıda bu röportajı okuyucularımızın dikkatine sunuyoruz.
1. Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkmenistan arasındaki ilişkiler sürekli gelişmektedir. Özellikle ticaret ve kültürel değişim alanlarında bunları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkmenistan, her iki ülkenin liderlerinin karşılıklı ziyaretleriyle kanıtlanan yakın tarihi bağlara sahiptir. Bu, ilişkilerinin derinliğini ve özellikle ticaret sektöründe iş birliğini genişletme konusundaki kararlılıklarını göstermektedir. Ocak-Kasım 2024 döneminde iki ülke arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 1,291 milyar dolara ulaşmıştır.
Güçlü ikili ilişkiler çerçevesinde, BAE Türkmenistan’da çeşitli projelere katkıda bulunmuştur. Bunlar arasında Şeyh Zayed adındaki Devletliler Köşkü, Mari’deki Çocuk Hastanesi ve Aşkabat’ın Köşi bölgesindeki Şehitler Camii’nin inşası yer almaktadır. Bu tesisler, merhum Şeyh Halife bin Zayed Al Nahyan’ın karşılıksız hibeleri ile inşa edilmiştir.
- Bu yıl Türkmenistan, daimi Tarafsızlığını ilan etmesinin 30. yılını kutluyor. Birleşik Arap Emirlikleri Türkmenistan’ın tarafsız politikasını nasıl değerlendiriyor ve bu durum ikili ilişkilere nasıl yansıyor?
Bu yıl Türkmenistan, daimi Tarafsızlığını ilan etmesinin 30. yılını kutlamaktadır. Bu olay, ülkenin barış, iyi komşuluk ilişkileri ve kültürel saygı ilkelerine olan bağlılığını yansıtmaktadır. Bu tarafsızlık statüsü, bölgesel ve uluslararası istikrarın güçlenmesine katkıda bulunmaktadır.
Birleşik Arap Emirlikleri, Türkmenistan’ın tarafsızlığını uluslararası ilişkileri yönetmede ve çatışmaları çözmede etkili bir model olarak görmektedir. Türkmenistan’ın tarafsızlık politikası, Orta Asya’da barışın sağlanması için bir temel oluşturarak bölgesel iş birliğini teşvik etmektedir.
Türkmenistan’ın Tarafsızlığı, uluslararası güvenlik, iklim değişikliği ve sürdürülebilir enerji gibi küresel sorunların çözümünde iş birliği için fırsatlar yaratmaktadır. Türkmenistan’ın devletlerin iç işlerine karışmama ve çatışmaların barışçıl yollarla çözümüne olan bağlılığı, barışı ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik eden Birleşik Arap Emirlikleri’nin dış politikasıyla örtüşmektedir.
Türkmenistan’ın Tarafsızlığı, Birleşik Arap Emirlikleri ile ekonomik ve yatırım ilişkilerinin gelişmesi için ideal koşullar sunmaktadır. Türkmenistan, stratejik coğrafi konumu ve zengin doğal kaynaklarıyla dikkat çekerken, BAE yatırım, altyapı ve yenilenebilir enerji alanlarında ileri düzeyde uzmanlığa sahiptir.
Türkmenistan’ın Tarafsızlığı, ayrıca Körfez ve Orta Asya ülkeleri arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinde ve diyaloğun teşvik edilmesinde önemli ve olumlu bir rol oynamaktadır. Bu tarafsızlık, karşılıklı güven ve ortak kalkınma vizyonuna dayalı sürdürülebilir stratejik ortaklıkların oluşturulmasına katkı sağlamakta ve Körfez ile Orta Asya ülkeleri arasındaki diyalog yoluyla gelecekte iş birliği için yeni ufuklar açmaktadır. Her iki ülke de bu yaklaşımı kullanarak sürdürülebilir kalkınmayı ve bölgesel istikrarı güçlendirebilir.
Türkmenistan’ın daimi Tarafsızlığının 30. yıldönümü, bu politikanın bölgesel ve uluslararası düzeyde barış ve istikrarın güçlenmesine olan katkısını vurgulamak için bir fırsat sunmaktadır. Bu yaklaşım, Türkmenistan’ın güçlü değerlerini yansıtmakta olup, Birleşik Arap Emirlikleri ile paylaştığı ortak ilkeleri pekiştirerek iki ülke arasındaki verimli iş birliğini farklı alanlarda daha da ileriye taşımakta ve daha parlak bir gelecek için temel oluşturmaktadır.
- Türkmenistanlı gençler, dünyanın farklı ülkelerinde eğitim görmeye giderek daha fazla ilgi göstermektedir. Bu bağlamda, Türkmenistan ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında eğitim alanında hangi iş birliği yönlerini güçlendirilebilir?
21 Kasım 2022 tarihinde, BAE Eğitim Bakanlığı ile Türkmenistan Eğitim Bakanlığı arasında eğitim alanında bir Mutabakat Zaptı imzaladı. İmza töreni, BAE Devlet Başkanı Ekselansları Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan ve Türkmenistan Devlet Başkanı Ekselansları Serdar Berdimuhamedov’un huzurunda Abu Dabi’deki Kasr el-Vatan Köşkü’nde gerçekleştirildi.
Bu mutabakat, her iki ülkenin eğitim kurumları tarafından verilen diplomalar ve yeterlilikler hakkında bilgi paylaşımını amaçlamakta olup, bu belgelerin karşılıklı tanınmasını kolaylaştıracaktır. Ayrıca, bilimsel konferanslar ve seminerlerin düzenlenmesini, uzmanlar, araştırmacılar ve öğretim üyeleri arasındaki ziyaretlerin teşvik edilmesini ve akademik kalite, değerlendirme yöntemleri ve öğretim tekniklerinin geliştirilmesine yönelik bilgi alışverişini teşvik etmektedir. Bu çabalar, eğitim alanındaki iş birliğinin güçlendirilmesine katkıda bulunmakta ve Türkmenistanlı gençler için BAE’deki eğitim kurumlarında öğrenim görme fırsatları sunmaktadır.
- Hızlı değişimler karşısında, 2025 yılında Türkmenistan ile Birleşik Arap Emirlikleri arasındaki ilişkiler için temel beklentiler ve öngörüler nelerdir?
İki ülke arasındaki ilişkiler önemli bir ilerleme kaydetmekte olup, her iki taraf da ortak değerler ve ulusal girişimler temelinde iş birliğini genişletmeye devam etmeyi planlamaktadır. Birleşik Arap Emirlikleri, 2025 yılını “Toplum Yılı” olarak ilan etmiş ve “El Ele” sloganını benimsemiştir. Türkmenistan ise aynı yılı “Uluslararası Barış ve Güven Yılı” olarak ilan etmiştir. Bu girişimler, barış, sürdürülebilir kalkınma ve toplumların refahı için ortak çabaların birleştirilmesine sağlam bir temel oluşturmaktadır.
Diplomatik, kültürel, ekonomik ve yenilikçilik alanlarındaki iş birliği, ikili ilişkilerde niteliksel bir sıçramaya yol açarak, her iki ülkenin ve tüm dünyanın istikrarı ve refahını destekleyen umut verici bir ortaklık için temel oluşturabilir.
Sonuç olarak, Birleşik Arap Emirlikleri, Türkmenistan ile özellikle ekonomik, yatırım ve ticaret alanlarında iş birliğini güçlendirmeye kararlıdır. BAE, önümüzdeki yıllarda iki ülke arasındaki ticaret hacmini 3 milyar doların üzerine çıkarmayı hedeflemektedir.