Bu kitap; şairin 300. Doğum yılı anısına Avrasya Yazarlar Birliği tarafından 1000 adet olarak Bengü Yayınlarınca yayımlanmıştır. Yazarın, Türkmenistan ve Özbekistan’da yaptığı alan araştırmalarıyla 10 yılı aşkın bir yazı serüveni sonucunda şairin hayatı, yetiştiği edebî muhit, sanat anlayışı, dîvânı, Mahtumkulu araştırmaları tarihi ve eserlerinden seçmeler olmak üzere altı bölümden oluşmaktadır.
İlk bölümde şairin biyografisine, aile yaşamına, doğum ve ölüm tarihleri üzerine yapılan araştırmalara yer verilmiştir.
İkinci bölümde en önemli gelişme şudur ki, Mahtumkulu’nun Andijan medresesinde okuduğu bilgisi ilk kez, ulaşılan tüm belgeleriyle birlikte ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Ayrıca Harezm, Hive ve Maveraünnehir edebî muhitleri hakkında bilgi verilmiş, Mahtumkulu’nun Özbek edebiyatına etkileri üzerinde durulmuştur.
Üçüncü bölümde şairin edebî kişiliği ve sanatı üzerinde durulmuştur. Burada şairin edebî, ilmi, felsefi, dini ve tasavvufi düşünceleri, bağımsızlık düşüncesi, sosyal eleştirileri, Türk dünyasında Mahtumkulu anısına yazılmış edebi türler, bilim insanlarının, kültür ve devlet adamlarının vecizeleri hakkında yazılara yer verilmiştir.
Dördüncü bölüm “Mahtumkulu Divanı” adını taşır. Burada divanın teknik özelliklerine, divanlarının yayımlanması ve muhtevasına, dil ve üslubuna, el yazmalarına, mahlaslarına, Harezmli bahşıların repertuvarına, bugüne kadar yayımlanan divanlaraa dâhil edilmemiş şiirlerine değinilmiştir.
Beşinci bölüm “Mahtumkulu Araştırmaları Tarihi” adını taşır. Burada Avrupa, Amerika, Rusya başta olmak üzere Türkiye, Azerbaycan, Tataristan, Özbekistan, Karakalpakistan, Kırgızistan, Kazakistan, Gürcistan, Ermenistan, Afganistan, İran, Moldova, Ukrayna, Letonya, Birleşik Arap Emirlikleri, Çin, Malezya gibi ülkelerde şair hakkında yapılmış çalışmalara değinilmiştir.
Altıncı bölümde ise divan edebiyatı geleneğine göre Mahtumkulu eserlerinden seçmeler yapılmış.
Sözün özü; Oğuz Han’ın, Korkut Ata’nın, Göroglı’nın, Alp Arslan’ın, Sultan Sancar’ın kahramanlık hikâyeleriyle yetişen Türkmenler; Mahtumkulu’nun başlattığı birlik çağrısıyla gönül sofrasının başında yeniden birleşmeyi başararak Bağımsız Türkmenistan Cumhuriyeti ile millî iradeyi taçlandırmıştır.
“Söyler Mahtumkulu, sözüm âlemdir
Yüce halka nasihatim, ilimdir”
Mahtumkuli’nin doğumunun 300. yıl dönümü nedeniyle kitap basıldı
