Dünyadaki ekonomik krize rağmen, global büyümeden iki kat daha büyüme gerçekleştiren Türkmen ekonomisine ilişkin verileri paylaşıyoruz. Söz konusu veriler, 21 Ekim 2016 tarihinde gerçekleştirilen Bakanlar Kurulu Genişletilmiş Toplantısında açıklanmıştır.
Genel Veriler:
- Türkmenistan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’sı Ocak-Eylül 2016 tarihlerinde yüzde 6,2’lik bir büyüme seviyesine ulaştı.
- Bu dönemde Türkmen ekonomisine toplam 39,6 milyar manatlık yatırım yapıldı ve bu gösterge geçen senenin aynı dönemine göre %4,6 daha fazladır.
- Ocak-Eylül döneminde üretimdeki artış, geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında, yüzde 3,4 oranına yükseldi.
- 2016 yılının ilk 9 ayında perakende ticaret cirosu yüzde 16,6 oranında büyümüştür.
- Yılın ilk 9 ayında toplam değeri 2 milyar ABD dolarına denk gelen 122 dev tesis hizmete girdi.
- Bu dönemde 750 tren vagonu satın alındı.
- Yılın ilk 9 ayında cep telefon abone sayısı 330 bin adet arttı. Şu ana kadar “Altın Asır” mobil şirketinin abone sayısı 5 milyon 162 bin adete ulaştı.
- Türkmenistan’da elektrik enerji üretimi %5,87 artarken, ihracatı %18,3 arttı.
- Yılın ilk 9 ayında Türkmenistan Hammadde Borsasında 10,4 milyar manatlık ithalat-ihracat sözleşmesi tescil edildi. Belirtmek gerekir ki, Türkmenistan’da 1 milyon dolar ve üzeri dış ticaret sözleşmelerinin Türkmen Hammadde Borsasında tescili zorunludur.
- Bu dönemde Türkmen Hammadde Borsasında tescil edilen inşaat sözleşmelerin toplam bedeli 4,4 milyar manata denk geldi.
- Söz konusu dönemde sanayide yüzde 1,3, inşaatta yüzde 4,5, ulaştırma ve iletişimde yüzde 10,1, ticarette yüzde 15,2, tarımda yüzde 11,2, hizmet sektöründe yüzde 9,7 oranında büyüme gerçekleşti.
- 2016 yılının ilk 9 ayında petrol bitümü yüzde 7,2, gübre yüzde 8,2, iplik yüzde 4,1, şekerleme yüzde 10,9, meyve ve sebze konserve ürünleri yüzde 18,6, un yüzde 1,8 ve unlu mamuller üretiminde ise yüzde 1,7 oranında büyüme gerçekleşti.
Sanayide özel sektörün payı artıyor
- Yılın ilk 9 ayında sanayide toplam 44,5 milyar manatlık üretim yapılmış olup, Türkmenistan’daki sanayi üretiminin %52,6’si özel sektör tarafından üretilmiştir.
- Türkmenistan Sanayiciler ve Girişimciler Birliğine üye sanayiciler tarafından üretilen sanayi ürünlerin oranı geçen senenin aynı dönemine göre, % 41,7 arttı.
- Türkmen Girişimciler, 668,9 milyon manatlık ziraat ve gıda ürünlerini üretmiş olup, artış %31,1 olarak gerçekleşti.
- Türkmen Girişimcilerinin icra ettiği inşaat işlerinin toplam değeri 4,6 milyar manat olarak gerçekleşti.
- Türkmen Girişimcilerin icra ettiği ticaretin toplam değeri 8,1 milyar manat olarak gerçekleşti.
- Türkmen Girişimcilerin sunduğu hizmetlerin toplam bedeli 663,1 milyon manat olarak gerçekleşti.
- Ülkede devlet programı kapsamında yurtdışından getirilen ürünlerin ülke içinde üretilmesini teşvik edilmesi sonusunda sözkonusu dönemde ithalatta yüzde 38,6 oranında düşüş yaşandı. Bu rakam, açıkça ülke ekonomisinin ithal ürünlerine olan bağımlılığını azaldığının göstergesidir.
TARIM ÜRETİMİ ARTTIRILIYOR
- 2016 yılının 9 ayında Türkmenistan’da tarım ürünlerinin üretiminde önemli ölçüde büyüme gerçekleştirildi.
- Bu alandaki köklü reformlar sonucunda gıda ürünlerinin yurtdışı ithalatı azaldı.
- Türkmenistan Devlet İstatistik Kurumu verilerine göre, tarım ürünleri kapsamında en çok üretim patatesde gerçekleşti. Bu alandaki üretim kapasitesi yüzde 48,5 oranda arttı.
- Ayrıca, sözkonusu dönemde sebze üretimi yüzde 9,5, meyve ve çilek üretiminde yüzde 9,9’lık büyüme rakamlarına ulaşıldı.
- Buğday ihraç eden ülkeler konumundaki Türkmenistan’da buğday ihracatı 3 kat artarken, un ihracatında yüzde 44’lik rakama ulaşıldı.
- Öte yandan, 2016 yılında hayvancılık sektöründe de önemli gelişmeler yaşandı.
- 9 aylık dönemde et üretimi 437,4 bin tona yükselirken, 2,3 milyon ton süt ve 874,4 milyon adet yumurta üretildi.
- 1 Ekim 2016 verileirne göre, ülke genelindeki büyükbaş hayvan sayısı 2 milyon 427 bine ulaştı.
Kaynak : Atavatan Türkmenistan Haber Ajansı (ATHA)