İçerik.
- Kitap nedir?
- Neden kitap okumalıyız?
- Kitap okuma alışkanlığı nasıl kazanılır?
- Kitap okumanın faydaları nelerdir?
- Sonuç.
Kitap nedir? Kitap hayattır, kitap iyi bir sessiz öğretmendir, herkimin anlayabileceği-alabileceği kadar; bilgi, fikir-düşünce ve bakış açısı verir. Kitap faydalanmasını bilene bulunmaz bir hazine, faydalanmasını bilmeyene sadece rafları süsleyen kâğıttır. Dünyada yazılan ilk kitabı biliyor muydunuz? İlk yazılan kitap Kuzeybatı Çin’de bulunmuş ve M.S. 868. yılında yazılmıştır. Dünyanın ilk kitabının ismi ise “Diamond Satura” dır. Kitap aslında bir kapıdır. O kapının nereye açılacağına bağlıdır: geçmişe mi, bu güne mi, geleceğe mi?
Neden kitap okumalıyız? Söze Sokrates ile başlayalım: ”Okumak bir toplumun günlük alışkanlığı olurca o toplum mutlu olur.” Çin atasözü: “Bir kitap açmanın faydası çoktur. Açlık yemekle bilgisizlik okumakla giderilir.” Victor Hugo: “Bir kitap dünyadan daha geniştir, çünkü maddeye düşünceyi katar.” Bocan:“İyi kitaplar başarıya doğru uzatılmış bir köprüdür.” Laedri: “Çocuklara kitap sevdirmenin yolu daha bebekken başlar. Bebekliklerinde onlara kitap okuyun, anlamaz demeyin. Zira bebekler alim doğarlar.” Türkmen atasözü: “Çok yaşayan bilmez, çok okuyan bilir.” Türkmen atasözü: “Okuyan çocuk atasını yener.” Haling: ”İyi bir kitap hazineye benzer; sıkıntılı zamanlarda onun yerine geçer.” Bu örneklerde de gördüğümüz gibi kitap okumanın birçok nedeni ve faydası vardır. Her yazar kitabını yazarken sizce ne düşünerek yazar? Kitabı yazarken içindeki bilgileri paylaşmak ve kitap okuyan kişinin işine yaraması için yazar. O zaman bize de bu bilgilerden faydalanmak düşer. Kitap bilimin kaynağıdır. Hızlı düşünme ve hızlı anlamanın tek yolu maalesef kitap okumaktır.
Nasıl kitap okuma alışkanlığı kazanabiliriz? Bireylerin kendisini çevresini ve dünyayı doğru biçimde algılayıp içinde bulunduğu sosyal çevreye uyumunun sağlaması açısından da okuma alışkanlığımızın kazanılmış olması önem kazanmaktadır. Kitap okuma alışkanlığını temeli aile de başlar. Aile de kitap okuma alışkanlığı olan birisi bunu her zaman devam ettirmek ister. Aile ve çevre bireye okuma alışkanlığı kazandırma da önemlidir. Küçükler, çevrelerinde kitap okuyan insanları görmelidirler. Çünkü küçükler ne görürse onu yaparlar. Kitap okuma alışkanlığı kazanılması için merak gerekir. Okumak insanlar da bir statü olarak görülmektedir. Ben çok okursam alim mi, profesör mü, dahi mi yada Da Vinci’nin şifresini mi çözerim? Eğer çok okursam çok iyi bir yere mi gelirim? Anlamıyla yaklaşılmaktadır. Ama okumanın zihinsel bir faaliyet olup, yaşamın problemlerini kavrama ve değerlendirmeyi göz ardı edilmektedir. Okumak insanların kendini anlama ve anlatabilmesidir. Teknolojinin çok geliştiği bu çağda yaşamı ne kadar kolaylaştırdığı ve değiştirdiği konusunda insanlar teknolojinin hızına yetişmekte zorlanıyorlar. Her evde bulunan televizyon bu teknolojik gelişmelerin takibinde birinci derece de bir görev üstlenmiş durumdadır. Buna olumlu tarafından bakıldığında son derece faydaları da vardır. Çünkü çevrede ya da dünya da meydana gelen olaylardan haberdar olmak, bunları yakından takip etmek, için etkilidir. Ama kitap okumak açısından bakıldığında televizyonun çok etkisi vardır. Televizyonlar sadece küçükleri değil büyükleri de kendine bağlı kılmaktadır. Çevre de küçük ya da büyüklerin ilgilerini çekecek birçok faktör vardır. Bunun için insanları çevreden alıkoymak mümkün değildir. Okuma, küçükler için televizyon, bilgisayar, tablet, telefon kadar ilgi çekici değildir. Küçükler başka seçenekleri gördükçe, okumanın ne kadar sıkıcı ve zaman alıcı olduğunu düşünmektedirler. Bunu için kitap okuma alışkanlığı küçüklükten kazanılmalıdır. Küçük yaşta kitap okuma ile tanışmak kitap okuma alışkanlığında etkilidir. Kitap okuma alışkanlığını küçüklere kazandırmak için büyüklere önemli bir sorumluluk düşmektedir. Büyükler kitap okuyarak, küçüklere iyi bir örnek olmalıdırlar, böylece sadece küçüklere iyi bir örnek olmakla kalmayıp kendileri de kitap okuma alışkanlığı kazanmış olurlar. Eğer haftada 5 gün, günde 1 saat kitap okursanız, yılda 3.120.00 kelime okumuş olursunuz, bu da yaklaşık 400 sayfalık 40 kitap demektir. Haftada 5 gün, günde 1,5 saat kitap okursanız yılda 4.680.000 kelime okumuş olursunuz, bu da yaklaşık 400 sayfalık 60 kitap demektir. En son ne zaman bir kitap bitirdiniz ya da şu anda okumakta olduğunuz bir kitap var mı? Eğer şu anda okumakta olduğunuz bir kitap yok ise, sizin ilginizi çekecek bir konu da bir kitaba başlamanızı tavsiye ederim. Kitap okuma alışkanlığı için akşamları kitap okuma saatleri yaparak, kitap okumaya yönelik alışkanlık kazanabilirsiniz.
Kitap okumanın faydaları nelerdir? Tarih arabanın arkayı gösteren aynası gibidir, nasıl arabanın aynasından arkayı görebiliyorsak, tarihe bakarak kendi arkamızı görürüz. Eğer kitaplar olmasaydı biz tarihimizi bilir miydik? Eğer kitap olmasaydı: Bile Kağanı, Oğuz Kağanı, Korkut Atayı, Tuğrul Beyi, Çağrıl Beyi veya Mahtumkulu’yu tanır mıydık? Biz onları kitaplar ile tanıdık. Kültürümüzü, gelenek-göreneklerimizi kitaplardan öğrenip yaşıyoruz. Bize dilden-dile de, birçok şey geçmiş ama söz uçar yazı kalır, diyerek kitaplar: tarihimizi, soyumuzu ve kimliğimizi öğretti. Kitap okuyarak öğreniyoruz: Atalarımızı onların Kahramanlıklarını, bir karış toprağımız Vatanımız için nice kanlar döktüklerini. Kitap, bizim tarihimiz, bu günümüz, geleceğimizdir. Kitap bizim en iyi sırdaşımız, en iyi dostumuzdur bize bırakılan en iyi mirastır. Kitap okumanın bilimsel faydalarına bakacak olursak: kitap okumak beynin genç kalmasını sağlamaktadır. Bilimsel çalışmalar kitap okuyan kişilerin algılama ve anlama yeteneği, kitap okumayanlara göre yüzde 60 oranda fark ettiği gözlemlenmiştir. Kitap okuyan kişilerin anlama ve karşılaştıkları sorulara cevap verme eğilimi daha kolaydır. Beynin içindeki sağ ve sol lobları aynı anda bağlantı kurmasını sağlayan kitap okumadır. Saygın bir kişilik, konuşmada düzgünlük ve akıcılık, kendini rahatça ifade etme ve sunum becerisini geliştirmenin en iyi yolu kitap okumaktır. Kitap okuyan kişilerde kendine güven üst seviyededir. Kitap okumak, sosyalleşebilen, derdini anlatıp, çözüm arayan bir birey meydana getirir. Stres ile baş etmede yoğun ve yorucu bir geçen günün arkasından akşam uyumadan önce 30 sayfalık bir okumanın ruhsal açıdan sizleri rahatlattığı bilinmektedir. Kitap okumanın en iyi faydalarından biri kelime dağarcığınızı geliştirmesidir. Kitaplarda sıklıkla kullanılan fakat bizlerin günlük konuşma dilimizde kullanmadığımız kelimeleri öğrenmiş olmak karşımızdaki insanı etkilemede oldukça başarılı, bir yöntemdir. Kitap okuyan insanların umutları her daim taze kalır. Uyumadan önce kitap okuyan insanlar rahat uyurlar. Kitap okumak her zaman insana yeni bilgiler katar. Kitap okumayı hiç ilaç olarak düşündünüz mü? Evet, kitaplar yalnızlık çektiğinizde en sevimli ilacınız olacaktır.
Sonuç. Kitap okumanın faydaları yaşamaya dair birçok şeyi yaşamadan önce öğrenmek, olumsuz olay ile karşılaşmadan, onları öğrenmektir. Bunun için her zaman kitap okumak faydalıdır. Kitap okumanın faydaları saymakla bitmez… Bu kadar faydalı bir şey var biz niye daha fazla faydalanmıyoruz? Yapmamız gereken kitap okumak. Zamanımız mı yok, hevesimiz mi yok ya da çok mu sıkıcı geliyor? Peki, gerçekten çok faydalı olan, kitap okumayı, içten istediniz mi ya da kitap okuyabilmek için farklı farklı alternatifler denediniz mi? Sadece istemek, gerçekten ben kitap okumayı çok istiyorum demelisiniz kendinize. Kitap okumak için imkânınız varken okuyun, sonra okurum diye ertelemeyin. Çünkü kitap okumak çok faydalı.
Aydana Abdusalamova,
İstanbul Üniversitesi öğrencisi.