Goçguly Goçgulyýew
Doglan wagty: 26-njy maý, 1977ý.
Çykyş eden klublary: “Köpetdag”, HTTU, “Gara Altyn” – Türkmenistan
“Pahtakor”, “Bunýodkor” – Özbegistan
Kaýrat, Irtyş – Gazagystan
Milli ýygyndy: Türkmenistan
Futbolçy döwri: 1995 – 2014 ýý.
Tälimçi döwri: 2014 – 2019 ýý.
Goçguly Goçgulyyýew türkmen futbolunyň hem futbolçy, hem tälimçi hökmünde aýrylmaz yz goýan türgenleri biridir. Ony başga häsiýetlerinden aýratynlykda “Messini saklan goragçy” diýlip tanaýarlar. Bu ýagdaý ol Özbegistanyň “Bunýodkor” klubynyň düzümindekä “Barselonanyň” stadionynda geçirilen ýoldaşlyk duşuşygynda bolup geçdi.
Ol Balkanabat şäherinde 1977-nji ýylda dünýä indi. Futbola başlaýşy barada özi şeýle gürrüň berýär: “Ýadyma düşýär, bir gün ejem: «Pökgüden başga zady unutdyň, okuwyňy oka» diýip, pökgimi-de gizläpdi. Ýöne ýüregiň bilen berlen zadyňdan daşlaşyp bolmaýan eken. 3-nji synpda okaýarkam türgenleşiklerini «Nebitçi» stadionynda geçirýän Seýitjan Begjanowyň şägirtleriniň arasyna goşulmagym bilenem futbola ymykly berildim”.
Goçguly ondan soňra öz döwrüniň meşhur futbolçysy Annaly Garadanowyň tälimçilik etmeginde Balkanabadyň birinji ligada çykyş eden «Balkan» toparynda oýnady. 1995-nji ýylda Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutyna okuwa girýänçä şol toparda oýnady. Talyplyk ýyllarynda bolsa okuwyň daşyndan oýnamak üçin şol wagt ýokary ligada çykyş edýän «Büzmeýin» toparyna çagyryldy. Hut şol topardaka ilki ýaşlar ýygyndymyzyň tälimçisi Rawil Menzeleýewden, soňra milli ýygyndymyzyň gruziýaly baş tälimçisi Jemal Guguşwiliden çakylyk aldy. Şol wagtlar milli ýygyndymyzyň ikinji tälimçisem Täçmyrat Agamyradowdy. Şonuň çakylygy bilen Goçguly ilki paýtagtymyzyň «Dagdanynda», alty aýdan soňam «Köpetdagda» oýnap başlapdyr. Instituty tamamlanymdan soňra bir ýarym ýyllap Watan öňündäki gulluk borjumy berjaý eden futbolçy çykyşyny ýene-de «Köpetdagda» dowam etdirýär. Ondan soňra Gazagystanyň Pawlodar şäheriniň «Irtyş» toparynyň çakylygyny kabul edip doganlyk ýurduna ýola düşýär. 2002-nji ýylda bolsa ony Daşkent şäheriniň «Pahtakorynda» baş tälimçi bolup işleýän Täçmyrat Agamyradow öz toparyna çagyrýar. 2005-nji ýyla çenli «Pahtakorda» oýnan soň, şol ýylam Täçmyrat Şamakowiç Goçgulyny Gazagystanyň «Kaýrat» toparyna alyp gidýär. Oýunçy 2007-nji ýylda Özbegistanyň «Bunýodkor» toparynyň hataryna goşuldy. Bu toparda 2010-njy ýylyň futbol möwsümi tamamlanýança çykyş edip, legioner soň ata Watanyna dolanýar. 2011-nji ýylda ol Balkanabadyň «Gara Altyn» toparynda çykyş edýär. 2012-nji ýyldan başlap bolsa paýtagtymyzyň HTTU toparynda ilki oýnaýan tälimçi, soňra ikinji tälimçi bolup zähmet çekýär. 2013 – 2019-njy ýyllar aralygynda bolsa HTTU, «Altyn Asyr» toparlarynda, şeýle-de milli ýygyndymyzda ikinji tälimçiniň wezipesini alyp bardy.
Mälim bolşy ýaly Goçguly “Bunýodkorda” çykyş edýärkä oňa tejribeli brazil tälimçiler bilen işleşmek, oýunçylar bilen bolsa bile çykyş etmek nesip edýär. Ýagny, oýunçy hökmünde dünýäniň çempiony bolan Ziko, tälimçi hökmünde dünýä Kubogyna eýe bolan Skolari «Bunýodkorda» oňa halypaçylyk etdiler. Bu topar birinji gezek hut Ziko tälimçikä, ýagny 2008-nji ýylda çempion boldy. Ziko özbek çempionatynda alty aý töweregi işledi. Ondan soňra toparyň başyna Skolari gelýär. Ziko Goçgulyny bada-bat esasy düzümde oýnadyp başlapdyr. Bu iki tälimçiniň tejribesi babatda aýtmaly bolsa goragçy Skolari güýçlüdigni aýdyp bilýär. Müňlerçe janköýerler, başga toparlaryň tälimçileri hut Skolariniň türgenleşik geçişini görmek üçin ýörite stadiona geler ekenler.
Goçguly Aziýanyň Çempionlar ligasynda şikes alandan soňra tälimçilige Skolari gelýär. Şonuň üçin ol birnäçe aýlap onuň bilen işleşip bilmeýär. Diňe oňat sagalanyndan soňra ony esasy düzüme goşup ugraýar. Braziliýanyň milli ýygyndysynyň oýunçysy, dünýäniň çempiony Riwaldo hakynda bolsa, ol: “Riwaldo «Bunýodkora» Zikodanam, Skolaridenem öň gelip, bu ajaýyp, döwrüniň beýik futbolçysy bilen üç ýyllap bir toparda oýnamak bagty miýesser etdi. Ol – rowaýaty futbolçy.” diýip belleýär.
Şu ýerde Goçgulynyň karýerasynda esasy orun tutýan “Bunýodkorda” wagty “Barselona” bilen geçirilen ýoldaşlyk duşuşygyny ýatlap geçmegi makul bildim. Sebäbi ol duşuşyk diňe bir goragçynyň futbol ýolunda orny uly bolman, eýsem tutuş Aziýa futboly, türkmen futboly üçinem uzak wagtlyk buýsançly waka bolup durýar.
“Hawa, 2009-njy ýylda bolan bu duşuşyk diňe bir özbek däl, bütin Aziýa futboly üçin uly waka bolupdy. Biz şonda Ispaniýa okuw-türgenleşik ýygnanyşygyna gidip, 15 günläp Barselona şäherinde hut «Barselonanyň» bazasynda bolduk. Bu mümkinçilik iki toparyň ýolbaşçylarynyň arasyndaky ylalaşyk esasynda döräpdi. Dogrusy, Messi, Puýol, Eto`o,Hawi, Anri ýaly dünýä futbolynyň ýyldyzlarynyň garşysyna oýnamaklygyň özi uly bagt. «Barselona» bilen «Bunýodkoryň» arasyndaky oýun ýoldaşlyk duşuşygy bolsada, iki toparyňam iň güýçli düzümde ähli güýjüni orta goýup oýnandygyny aýdaýyn. Ispanlardan Puýol, biziň toparymyzdan Serwer Jeparow tapawutlanyp, duşuşyk 1:1 hasabynda deňme-deň tamamlandy. Gwardiolanyň halypalyk etmegindäki toparyň Messiniň ýolbaşçylygynda guralýan hüjümlerini gaýtarmak ýeňil düşmese-de, argentinaly ýyldyzy ýykyp saklamakdanam gaýtman, garaz, goragçy hökmünde şol oýunda 90 minutlap men-ä öz borjumy ýerine ýetirdimmikäm diýýärin” diýip Goçguly guwanç bilen ýatlaýar.
Messini saklan goragçynyň mundan başga-da karýerasynda ýatda galyjy futbol duşuşyklary bolan bolsa gerek. 2010-njy ýylda bolan dünýä çempionatynyň saýlama tapgyrynda milli ýygyndymyzyň Aşgabatda Gonkongyň ýygyndysynyň garşysyna geçiren oýny onuň ykbalyndaky aýratyn duşuşyklaryň biri hökmünde ýatlasa bolar. Sebäbi duşuşygyň öň ýanynda olara hormatly Prezidentimiziň adyndan üstünlik arzuw edilýär. 3:0 hasabynda ýeňiş gazanylandan soňra hem ýörite dabara geçirilip, şol topara Şa serpaýyny gowşurdylar. Beýle wakalar bolsa ýadyňda ömürlik galýar. Şeýle-de, 1998-nji ýylda Aziýanyň Çempionlar ligasynyň ýarym finalynda «Köpetdagyň» Saud Arabystanynda ýerli «Al-Ittihad» topary bilen geçirlen oýnuny hem bu sanawa goşsa bolar. Sebäbi garşydaşymyzyň düzüminde şol wagtlar dünýäniň iň güýçli futbolçylarynyň biri bolan bolgariýaly Hristo Stoiçkow oýnapdy.Ol diňe Çempionlar ligasynyň aýgytlaýjy oýunlaryna gatnaşdyrylmak üçin «Al-Ittihada» kärendesine alnan eken. Şeýle güýçli futbolçynyň garşysyna oýnamak watandaşymyz üçin diýseň uly wakady. Şonda eýýäm 2-nji minutda biziň derwezämize 11 metrlik urgusy bellenip, Stoiçkowyň depen pökgüsini Ýewgeniý Naboýçenko gaýtarmagy başarypdy.
Ýurdumyzy özüniň futbol ukyby, tejribesi bilen diňe bir sebit bäsleşiklerinde däl eýsem dünýä derejesinde tanadyp, özüne Messini saklan goragçy diýdiren Goçguly Goçgulyýew häzir Balkanabat şäherinde ýaşaýar. Onuň gysgaça ýaly görünýän, emma tolgunman okap çykanyňda birnäçe buýsandyryjy wakalary öz içine alýan futbol ýoly özünden soňky nesiller üçin görelde mekdebi bolup durýar. Futbol boýunça öz geljek ýolunda uly maksatlary goýýan ýaş futbolçylar hem şeýle mekdeplerden özlerine gerek sapagy edinip hem tejribe babatda, hemem buýsanç bilen ezber goragçynyň ýoluny yzarlap ondanam ýokarlara galmaga gönükmelidirler.
Serdar Muhamow,
sport synçysy
Global pandemiýa şertleri tamamlanandan soňra haýsy ýurda syýahata gitsem diýýänler we syýahat etmegi söýýänleriň sahypasy